【ผีเสื้อโบยบิน】50 ปีของไฟต์ในตำนาน ‘Rumble in the Jungle’ – THE STANDARD
วันที่ 30 ตุลาคมที่ผ่านมา คือวันครบรอบ 50 ปีของศึกมวยที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์เท่าที่โลกนี้เคยมีมา
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
มูฮัมหมัด อาลี ดวลพลังกำปั้นกับ จอร์จ โฟร์แมน ในศึกที่ได้รับการขนานนามว่า ‘Rumble in the Jungle’
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
เรื่องราวและความทรงจำมากมายจากวันนั้นยังคงทรงพลังในความทรงจำของผู้คนจำนวนไม่น้อยจนถึงวันนี้ แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าด้วยระยะเวลาที่ยาวนานผ่านมา มีผู้คนอีกจำนวนไม่น้อยที่ต่อให้อาจจะเคยได้ยินไฟต์ในตำนานนี้ แต่ก็ไม่อาจรู้ได้ว่ามีอะไรเกิดขึ้นในวันนั้น
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
บนสังเวียนที่การชกมวยไม่ได้มีความหมายถึงเพียงแค่การชกมวยเท่านั้น แต่มีเรื่องของการเมือง การต่อสู้กับการเหยียดสีผิว และชัยชนะของทวีปแอฟริกา รวมอยู่ด้วย
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ในความเป็นจริงแล้วการขึ้นสังเวียนระหว่าง มูฮัมหมัด อาลี เจ้าของวลีอมตะ “โบยบินดุจผีเสื้อ ต่อยเจ็บเหมือนผึ้ง” (Float like a butterfly, sting like a bee) กับ จอร์จ โฟร์แมน ควรจะเกิดขึ้นก่อนวันที่ 30 ตุลาคม ตั้งนานแล้ว
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
คำว่านานแล้วหมายถึงระยะเวลาร่วม 6 สัปดาห์ ซึ่งเป็นช่วงเวลาตามกำหนดการเดิมที่นักชกทั้งสองคนจะขึ้นประลองเชิงบนสังเวียนกัน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
แต่หากจะถามถึงจุดเริ่มต้นของเรื่องราวทั้งหมด บางทีเราต้องย้อนเวลากลับไปไกลกว่านั้น
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
คำว่าไกลกว่านั้นหมายถึงระยะเวลาร่วม 10 ปีเต็มเลยทีเดียว
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
3 เดือนให้หลังจากการลอบสังหารประธานาธิบดี จอห์น เอฟ. เคนเนดี และ 3 สัปดาห์หลังจากที่วง The Beatles เดินทางมาถึงนิวยอร์กเป็นครั้งแรก คือช่วงเวลาที่ แคสเชียส เคลย์ สร้างชื่อให้กับตัวเองอย่างยิ่งใหญ่ด้วยการโค่น ซอนนี ลิสตัน คว้าเข็มขัดแชมป์โลกมาครองได้สำเร็จ
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ปีของไฟต์ในตำนาน
แต่ไม่กี่เดือนต่อมาเขาเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น มูฮัมหมัด อาลี เพื่อเป็นการแสดงจุดยืนเข้าร่วมกับกลุ่มชาติอิสลาม ซึ่งเป็นชื่อที่เขาใช้ไปตลอดลมหายใจที่เหลือ
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
โชคชะตาของอาลีพลิกผัน เมื่อจุดยืนที่แข็งกร้าวของเขาในการต่อต้านสงครามเวียดนาม ด้วยการปฏิเสธที่จะเข้าร่วมรบในนามกองทัพสหรัฐฯ ในสงครามเวียดนาม
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
“ทำไมพวกเขาถึงขอให้ผมสวมชุดเครื่องแบบและเดินทางไปไกลนับหมื่นไมล์ เพื่อที่จะทิ้งระเบิดและยิงกระสุนใส่ผู้คนในเวียดนาม ในขณะที่คนที่ถูกเรียกว่านิโกรในหลุยส์วิลล์ยังถูกปฏิบัติเยี่ยงสุนัข และไม่มีแม้กระทั่งสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน” อาลีฝากคำถามใหญ่ให้แก่โลก
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
เรื่องนี้ทำให้เขาถูกจับกุมตามกฎหมายและถูกริบเข็มขัดแชมป์โลก ไปจนถึงการจำกัดอิสรภาพด้วยการริบหนังสือเดินทางและสิทธิ์ในการขึ้นชก
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
นักชกผู้มีสไตล์การชกที่น่าตื่นเต้นที่สุดกลับไม่สามารถขึ้นชกได้ในเวลานั้น
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
กว่าที่อาลีจะได้รับอิสรภาพและสิทธิ์ในการขึ้นสังเวียนของเขากลับมาเวลาก็ผ่านไปแล้วถึง 3 ปี และกว่าที่เขาจะได้สิทธิ์ในการขึ้นชกเพื่อทวงเข็มขัดแชมป์โลกกลับคืนมาก็ต้องใช้เวลาอีกร่วม 7 ปีเลยทีเดียว
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
โดยที่การชกในครั้งนั้นไม่ได้เกิดขึ้นบนแผ่นดินอเมริกาด้วย
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
แต่เกิดขึ้นที่ซาอีร์ หรือสาธารณรัฐคองโกในปัจจุบัน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ซาอีร์ในวันนั้นยังมีกลิ่นเลือดและควันไฟของสงครามจากการปฏิวัติของประธานาธิบดีโมบูตู ผู้นำทางทหารที่ยึดอำนาจมาครองได้ในเวลานั้น
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ในมุมมองของโมบูตู เขาต้องการจัดการแข่งขันมวยที่ยิ่งใหญ่ที่จะเป็นดังงานเฉลิมฉลองของประเทศและเป็นการโปรโมตตัวเอง ไม่เพียงแต่ชาวซาอีร์หรือชาวแอฟริกา แต่รวมถึงผู้คนในสหรัฐอเมริกาและทั่วโลกให้รู้จักผู้นำของซาอีร์ด้วย
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
นั่นทำให้เขาต้องการนักชกที่มีชาติกำเนิดเป็นชาวแอฟริกันมาขึ้นชกโดยมีตำแหน่งแชมป์โลกเป็นเดิมพันบนแผ่นดินกาฬทวีป
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
จอร์จ โฟร์แมน คือผู้ครองเข็มขัดแชมป์โลกในเวลานั้น โดยที่ผู้ท้าชิงคือ อาลี นักชกที่มีจุดยืนชัดเจนในความภาคภูมิใจของสายเลือดชาวแอฟริกัน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ในใจของอาลี ต่อให้ไม่ใช่เขาที่จะได้โอกาสในการชกชิงแชมป์โลกกับโฟร์แมน หรือได้รับคำเชิญจากโมบูตูให้มาที่ประเทศซาอีร์ การขึ้นชกบนแผ่นดินของบรรพบุรุษคือสิ่งที่อยู่ในความฝันของเขามาโดยตลอดเช่นกัน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
สองนักชกคนดำบนสังเวียนคนดำ ก็ต้องมีโปรโมเตอร์เป็นคนดำอย่าง ดอน คิง ผู้ยิ่งใหญ่ด้วย
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
อย่างไรก็ดี ชื่อของรายการที่เดิมถูกตั้งไว้ว่า ‘จากเรือทาสสู่แชมเปียน’ (From the Slave Ship to the Champion) ถูกโมบูตูสั่งให้เปลี่ยนทันที รวมถึงเผาทำลายโปสเตอร์การแข่งขันทุกอย่างทั้งหมด เพราะไม่อยากให้พูดถึงเรื่องของคำว่า ‘ทาส’ อีกต่อไป
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ชื่อรายการจึงถูกเปลี่ยนใหม่เป็น ‘Rumble in the Jungle’ ในเวลาต่อมา
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ปีของไฟต์ในตำนาน
สำหรับอาลีแล้ว นี่คือไฟต์แห่งชีวิตที่เขารอคอย “ผมอยากที่จะสร้างความเชื่อมโยงกันระหว่างคนดำอเมริกันกับคนแอฟริกัน ไฟต์นี้คือไฟต์ที่มีความหมายถึงเรื่องของปัญหาการเหยียดสีผิวและปัญหาสงครามในเวียดนามทุกสิ่งทุกอย่าง
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
“Rumble in the Jungle คือไฟต์ที่จะทำให้คนทั้งประเทศได้ตระหนักถึงเรื่องนี้”
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ความตั้งใจของอาลีสำเร็จด้วยดี
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ไฟต์นี้มีผู้คนที่รอรับชมไม่เพียงเฉพาะในซาอีร์ แอฟริกา หรือสหรัฐอเมริกา แต่รวมทั่วโลกแล้วมีคนเฝ้าติดตามกันถึง 1 พันล้านคน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
โดยที่ผู้คนในซาอีร์นั้นแทบทุกคนพูดในคำเดียวกัน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
“Ali, bomaye”
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ฆ่ามันเลยอาลี!
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ถึงเสียงเชียร์จากชาวซาอีร์จะกระหึ่ม แต่ในมุมมองของผู้รู้แล้ว คนที่มีโอกาสจะกลายเป็นฆาตกรบนสังเวียนไม่ใช่อาลี แต่เป็นโฟร์แมน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ในขณะนั้นแชมป์โลกคนหนุ่มวัยเพียง 25 ปี พกสถิติชนะรวด 40 ไฟต์ โดยในจำนวนนั้นเป็นการชนะน็อกเอาต์ถึง 37 ไฟต์ เรียกว่ากำลังสด และได้รับการยกย่องจากคนในวงการว่านี่คือนักชกผู้มีพลังหมัดที่ร้ายกาจที่สุดในประวัติศาสตร์
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ตรงข้ามกับอาลีที่เวลาทำให้วัยล่วงเลยมาถึง 32 ปีแล้ว ร่างกายของเขาเลยจุดสูงสุดของการเป็นนักชกไปเป็นที่เรียบร้อย และก่อนหน้าจะได้โอกาสในการท้าชิงแชมป์กับโฟร์แมน เขาแพ้ให้กับ โจ เฟรเซียร์ และ เคน นอร์ตัน ไปก่อนหน้านี้
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
โดยที่ทั้งเฟรเซียร์และนอร์ตันเป็นเหยื่อกำปั้นเหล็กของโฟร์แมนที่เอาชนะน็อกได้อย่างไม่ยากเย็นนัก
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
กูรูมองว่าโอกาสที่โฟร์แมนจะชนะนั้นสูงถึง 3 ต่อ 1 ในการเดิมพัน และมีความกังวลว่าการขึ้นชกในไฟต์นี้ของอาลีอาจหมายถึงการบาดเจ็บรุนแรง หรืออาจจะถึงขั้นเสียชีวิตได้
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ปีของไฟต์ในตำนาน
“สำหรับผมไฟต์นี้ก็เหมือนไฟต์การกุศลแค่นั้น” โฟร์แมนบอกกับ BBC ในเวลานั้น “ผมได้ยินว่าอาลีกำลังลำบากมาก ผมเลยคิดว่าผมอยากจะช่วยเขาสักหน่อย ผมจะได้เงิน 5 ล้านดอลลาร์จากการชกครั้งนี้ และผมก็จะแบ่งให้เขา 5 ล้านดอลลาร์ด้วย”
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
การชกครั้งนี้ไม่ได้มีเพียงแค่เรื่องของมวยอย่างเดียว แต่เป็นการเฉลิมฉลองใหญ่ของชาวซาอีร์ โดยที่ประธานาธิบดีโมบูตูเล่นใหญ่เชิญนักดนตรีระดับโลกมาร่วมแสดงด้วยมากมายในงานเทศกาลดนตรีที่มีต่อเนื่องถึง 3 วัน ไม่ว่าจะเป็น James Brown, B.B. King และ Bill Withers
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ขณะที่พระเอกของงานอย่างโฟร์แมนเดินทางถึงสนามบินในซาอีร์ด้วยชุดทางการในแบบของชาวตะวันตก
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ตรงข้ามกับอาลีที่มาในชุดของชาวพื้นเมืองแอฟริกัน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
แต่หัวใจสำคัญของงานที่เกิดการชกผิดคิวไปเล็กน้อย เนื่องจากโฟร์แมนได้รับบาดเจ็บมีแผลแตกที่ศีรษะ การชกจึงต้องเลื่อนออกไปจากเดิมอีก 6 สัปดาห์ด้วยกัน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
สุดท้ายเมื่อทุกอย่างพร้อม เสียงระฆังดังขึ้นเป็นการเริ่มไฟต์แห่งตำนาน โฟร์แมนเริ่มเปิดฉากด้วยกำปั้นหนักๆ ของเขาทันที โดยที่อาลีดูเหมือนจะต้องพยายามเอาตัวรอดให้ได้ในยกแรก แต่ในยกที่ 2 เมื่อเวลาผ่านไปได้ 30 วินาที อาลีเริ่มงัดแผนใหม่มาใช้
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
จริงๆ แล้วภาพจำของอาลีในสายตาผู้คนคือนักมวยผู้พลิ้วไหวดุจผีเสื้อ สามารถโยกหลบหมัดของคู่ชกได้อย่างสบายๆ และได้รับการขนานนามลีลานั้นว่า ‘Ali Shuffle’ ซึ่งเริ่มใช้มาตั้งแต่การชกในปี 1966 แต่ในปี 1974 ซึ่งเขาอายุถึง 32 ปีแล้ว ความคล่องตัวที่ลดลงทำให้ต้องใช้แผนใหม่
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
แผนที่ว่าก็คือ การใช้หลังพิงเชือกแล้วคอยกันหมัดหนักๆ ของโฟร์แมน หมัดไหนบล็อกได้ก็บล็อก หมัดไหนบล็อกไม่ได้ก็ทนเอา แล้วถ้ามีจังหวะก็ค่อยต่อยสวน ซึ่งในเวลาต่อมาแผนนี้ถูกเรียกว่า Rope-a-Dope
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
แท็กติกการชกแบบนี้ทำให้อาลีรอดตัวจากกำปั้นเหล็กของคู่ชกได้อยู่หลายยก
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
หมัดที่ว่าหนักของโฟร์แมนค่อยๆ อ่อนแรงลงเรื่อยๆ ความมั่นใจของอาลีเริ่มกลับมา ตอนนี้เขารู้แล้วว่าเขามีโอกาสชนะ
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
ปีของไฟต์ในตำนาน
จนกระทั่งการชกเข้าสู่ยกที่ 8 อาลีสบโอกาสปล่อยหมัดหนึ่งสองใส่โฟร์แมนจนร่วงลงไปกองกับพื้น
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
นั่นคือวินาทีที่ มูฮัมหมัด อาลี ไม่เพียงได้รับชัยชนะ แต่ยังได้รับการยกย่องให้เป็นนักชกผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ของโลกด้วย
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
แต่ชัยชนะใน Rumble in the Jungle ของอาลีไม่ได้มีความหมายเพียงแค่ไฟต์ในความทรงจำของผู้คนเท่านั้น แต่ยังเป็นการต่อสู้ในมิติทางสังคม การจุดพลุไฟให้สัญญาณในการต่อสู้กับปัญหาการเหยียดสีผิว และเรื่องของสงครามเวียดนาม (ซึ่งยุติในปีต่อมา)
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
นี่คือไฟต์ที่มีความหมายมากกว่าแค่เรื่องของเกมกีฬาและมีราคามากกว่าเงิน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
เพราะมันคือสัญลักษณ์ของการต่อสู้ที่ยิ่งใหญ่เพื่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
ปีของไฟต์ในตำนานปีของไฟต์ในตำนาน
อ้างอิง:
ปีของไฟต์ในตำนานhttps://edition.cnn.com/2024/10/30/sport/rumble-in-the-jungle-50-years-on-spt-intl/index.html