การสะสมตราประทับที่ระลึกแม้จะมีมายาวนาน ถึงปัจจุบันยุคดิจิทัล การประทับตราที่เป็นเอกลักษณ์ของสถานที่นั้น ๆ ก็ยังคงโดดเด่นและยังเป็นกิจกรรมให้กับหลายหน่วยงาน  นำเรื่องน่ารู้ชวนตามรอยการสะสมตราประทับที่ระลึก บันทึกที่มีคุณค่าในสมุดเล่มเล็ก หนึ่งในกิจกรรมที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนครออกแบบส่งเสริมการเรียนรู้เข้าถึงพิพิธภัณฑ์ ทั้งเป็นการแนะนำสถานที่ โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุในห้องจัดแสดงในมุมมองใหม่ ๆ และ อีกหลากหลายมิติที่ค้นได้จากการสะสมตราประทับที่ระลึก

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

               ศุภวรรณ นงนุช ภัณฑารักษ์ชำนาญการ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนครให้มุมมองการสะสมตราประทับ พาย้อนชมตราประทับที่ระลึกที่ออกแบบให้ตามหาในโอกาสพิเศษที่ผ่านมา รวมถึงตราประทับที่จะออกมาให้สายสะสมตามเก็บว่า ที่ผ่านมาพิพิธภัณฑ สถานแห่งชาติพระนครจัดกิจกรรมสะสมตราประทับที่ระลึก (Souvenir Stamps) ต่อเนื่อง

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

               นอกจากส่งเสริมการเรียนรู้ในพิพิธภัณฑ์ฯ การสะสมตราประทับการตามหาตราประทับยังแนะนำสถานที่ ชวนเรียนรู้ประวัติศาสตร์ โบราณคดี ฯลฯ ชมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ฯลฯ ในมุมมองใหม่ ๆ ให้ทั้งความสนุกและเชื่อมโยงถึงการศึกษาค้นคว้า การกลับมาเที่ยวชมพิพิธภัณฑ์

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

                “การสะสมตราประทับจะเห็นว่ามีทั้งนักสะสมกลุ่มที่สนใจชื่นชอบซึ่งมีความหลากหลายมาก ทั้งได้เห็นถึงการดีไซน์ การจัดเก็บ ไม่ว่าจะปั๊มลงในพาสปอร์ตสะสมตราประทับที่ระลึกของพิพิธภัณฑ์ หรือเก็บสะสมในสมุดสะสมของตนเอง หรือนำไปรษณียบัตรของไปรษณีย์มาเก็บสะสมตราประทับ ฯลฯ เพื่อเก็บเป็นที่ระลึก เป็นบันทึกความทรงจำที่มีคุณค่าและมีความสนุก”

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  ภัณฑารักษ์ชำนาญการ คุณศุภวรรณ อธิบายอีกว่า พิพิธภัณฑ์ พระนครที่นี่มีอาคาร รวมถึงโบราณวัตถุอยู่มาก บางห้องจัดแสดงหลายคนอาจไม่เคยเข้าไป หรือด้วยความคุ้นชินก็อาจผ่านเลยไป ตราประทับที่ออกแบบที่นำมาให้ตามเก็บสะสมจึงช่วยแนะนำการเข้าชม เป็นจุดหมายให้กับกลุ่มที่มาเที่ยวชมครั้งแรก หรือแม้จะเคยมาแล้ว แต่เที่ยวชมไม่ครบถ้วน การสะสมตราประทับหนึ่งในกิจกรรมนี้จะช่วยเติมเต็มการเที่ยวชมได้สมบูรณ์ รู้จุดหมายที่จะไปที่จะชมและหากสนใจสิ่งไหนก็จะเรียนรู้ต่อเนื่องไป

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

                “การสะสมตราประทับที่ระลึกมีมายาวนาน โดยเฉพาะผู้ที่ชื่นชอบจะไม่พลาดเก็บบันทึกไว้เป็นที่ระลึก ตามหาตามสะสม มีเสน่ห์ เรียบง่ายมีพลัง สร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างกันได้เป็นอย่างดี ทั้งความทรงจำกับสถานที่และเหตุการณ์ต่าง ๆ ของแต่ละบุคคล”

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  ส่วนที่นำมาเป็นกิจกรรมของพิพิธภัณฑ์ นอกจากทำให้ผู้เข้าชมมีความสนุกกับการตามหา ตามเก็บตราประทับยังชวนเรียนรู้กับสิ่งที่กำลังค้นหา ฝึกสังเกต โดยบางรูปที่นำมาทำเป็นตราประทับแอบซ่อนอยู่ในหลายสถานที่ อย่างเช่น การตามหา ตามรอยสิบสองนักษัตร สะสมตราประทับ ตามหาสัตว์ตัวแทนที่หลบซ่อนตัวอยู่ในห้องจัดแสดงในมุมต่าง ๆ ครั้งนั้นแม้จะบอกสถานที่แต่ก็ต้องสังเกต ต้องตามหาที่ซ่อน อย่างเช่น ปีชวด สัตว์สัญลักษณ์ “หนู” ตราประทับจะอยู่ที่ห้องอยุธยาอยู่บนหีบพระธรรม การเก็บตราประทับจะเชื่อมโยงให้ได้เรียนรู้กับเรื่องราวความสำคัญของหีบพระธรรม ฯลฯ

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  ขณะที่ ปีขาล “เสือ” ปรากฏอยู่ที่หมู่พระวิมาน เป็นภาพจิตรกรรม ซ่อนตัวอยู่ที่มุมหนึ่งของบานหน้าต่าง ปีเถาะ “กระต่าย” รูปกระต่ายแม้จะพบได้ค่อนข้างมาก ปรากฏที่เครื่องกระเบื้อง ถ้วยชา แต่ครั้งนั้นที่เลือกนำมาเป็นตราประทับ เป็นภาพกระต่ายบนบานหน้าต่างในหมู่พระวิมาน หรือแม้แต่ ปีวอก นำรูปลิงแบกผลไม้อยู่บนบานหน้าต่าง

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

                สำหรับ ปีมะเส็ง นักษัตรของปีนี้ นำเรื่องราวของงูกับพังพอนซึ่งซ่อนตัวอยู่ในหมู่พระวิมาน หนึ่งภาพที่มีความงามนำมาออกแบบทั้งเชื่อมโยงเล่าเรื่องได้อีกมากมาย ฯลฯ และจากที่กล่าวเมื่อสะสมตราประทับครบแล้ว บางคนย้อนกลับมาชมภาพ ศึกษาเพิ่มเติมขยายไปสู่จักรวาลความรู้ได้อีกหลากหลายมิติ โดยที่มีจุดเริ่มต้นจากตราประทับ

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  “ตราประทับออกแบบเป็นกิจกรรมในโอกาสพิเศษต่าง ๆ พิพิธภัณฑ์เราดีไซน์โดยไม่ให้ตราประทับจบแค่ด้านหน้าพิพิธภัณฑ์ แต่จะนำทางพาผู้เข้าชมเข้ามาเรียนรู้ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ไปในจุดต่าง ๆ แนะนำสถานที่ โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุในมุมมองใหม่ ๆ ส่งเสริมการเรียนรู้ด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี ประวัติศาสตร์ศิลปะฯลฯ โดยแต่ละกิจกรรมก็จะมีตราประทับต่างกัน”

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  ภัณฑารักษ์ชำนาญการ คุณศุภวรรณเล่าอีกว่า การออกแบบตราประทับอย่างเช่น วันเด็ก ที่ผ่านมาสื่อสารด้วยลายสือไทย มีข้อความอายุ วรรณะ สุขะและปฏิภาณอวยพร ทั้งนำอาร์ตทอยปีมะเส็งมาร่วมออกแบบ ชวนสะสมตราประทับที่ระลึกโดยนำไปจัดวางไว้ในจุดต่าง ๆ ของอาคาร เพื่อให้เดินไปตามหาและเรียนรู้ลายสือไทย

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  แต่หากย้อนหลังกลับไปที่กิจกรรมสะสมตราประทับเริ่มจากครั้งที่พิพิธภัณฑ์จัดงานสงกรานต์แฟร์ครั้งแรก ครั้งนั้นจัดทำเป็นโปสการ์ดให้ผู้เข้าชมได้เดินไปตามเส้นทางที่เกี่ยวเนื่องกับเทวดานพเคราะห์ เก็บสะสมตราประทับกลับมา โดยตราประทับออกแบบเชื่อมโยงไปกับโบราณวัตถุและเรื่องราวที่เล่าเรื่อง

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  จากนั้น “คเณศจตุรถี” โดยคงธีมเดิมให้เดินตามเส้นทางที่เกี่ยวเนื่องกับสตอรี่ที่เชื่อมโยงกับโบราณวัตถุในจุดต่าง ๆ ชวนชมโบราณวัตถุ เปิดประสบการณ์มุมมองใหม่ ๆ นอกจากนี้มี ตราประทับประจำอาคาร โดยแต่ละอาคารออกแบบบ่งบอกบุคลิกลักษณะของอาคารนั้น ๆ บอกเล่าสิ่งที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ อย่างเช่น ตราประจำหมู่พระวิมาน หากเดินเข้าไปที่พระที่นั่งอิศราวินิจฉัยด้านหลังบนประตูมีภาพลายเส้นปลาหลีฮื้อซึ่งนำมาออกแบบ โดยตราประทับประจำอาคารจะมีชื่ออาคารบอกไว้ หรือ อาคารมหาสุรสิงหนาท โดยจะนึกถึงพระคเณศชวาก็นำมาออกแบบเป็นสัญลักษณ์ของอาคาร ฯลฯ

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  นอกจากนี้ยังมีอีกหลายอาคารที่กำลังออกแบบให้สายสะสมและผู้ที่สนใจได้เก็บตราประทับที่ระลึก และล่าสุดสำหรับปลายเดือนนี้ในโอกาสวัน ครบรอบ 114 ปีแห่งการสถาปนากรมศิลปากร ก็จะมีกิจกรรมสะสมตราประทับที่ระลึกชุดพิเศษ รวมถึงเดือนเมษายน ช่วงสงกราต์ ในกิจกรรมสรงน้ำพระธาตุและเทวดานพเคราะห์  เนื่องในเทศกาลมหาสงกรานต์จะมีตราประทับออกมาให้ตามหาตามสะสม ซึ่งตราประทับที่ระลึกจะจัดทำเป็นเทวดานพเคราะห์ แต่จะออกแบบเป็นแนวใดคงต้องตามดูกัน

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

  จากที่กล่าวการสะสมตราประทับที่ระลึกสะสมได้หลายรูปแบบ บ้างเก็บเฉพาะตราประทับ บ้างมีข้อความบันทึกความทรงจำความประทับใจสั้น ๆ หรือใส่วันที่บอกเล่าไว้ในสมุดเล่มเล็ก โดยทั้งหมดเป็นบันทึกที่มีคุณค่าที่มีที่มาจากตราประทับ.

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์

                                                                                                พงษ์พรรณ  บุญเลิศ

ตามล่าสะสมตราประทับบันทึกมีคุณค่าในสมุดเล่มเล็กเดลินิวส์