ทำไมเราต้องสนใจเรื่องจริยธรรมของปัญญาประดิษฐ์

ปัจจุบันเทคโนโลยีพัฒนาแบบก้าวกระโดด ทำให้มนุษย์ต้องเริ่มเตรียมแนวคิดสำหรับรองรับสิ่งที่จะเกิดขึ้น เช่น กรณีที่คนตั้งข้อสันนิษฐานว่า AI อาจมีจิตสำนึก หรือตัดสินใจกระทำอะไรบางอย่างได้เอง คำถามที่ตามมาคือ ถ้า AI เป็นผู้ตัดสินใจ AI ต้องรับผิดชอบการกระทำเหล่านั้นเองด้วยหรือเปล่า เรื่องนี้จึงนำไปสู่แนวคิดเกี่ยวกับจริยธรรมของปัญญาประดิษฐ์

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

เป้าหมายอย่างหนึ่งของการสร้าง AI คือการทำให้มันตัดสินใจทำบางสิ่งบางอย่างแทนเราอยู่แล้ว เพราะฉะนั้นในที่สุดมันก็ต้องมีวันที่ AI มีสตินึกคิดขึ้นมาแน่นอนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่เราเองก็คงมีคำถามตามมาอีกว่า แม้ AI จะเป็นตัวตัดสิน แต่ AI คิดได้จริงหรือเปล่า หรือเกิดขึ้นเพียงแค่ตัดสินตามข้อมูลสถิติที่ถูกป้อนมา AI เข้าใจเรื่องที่ตัวเองตัดสินว่าอย่างไร เป็นเรื่องที่ต้องถกเถียงกันในเชิงปรัชญามากพอสมควร

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหมเวลาเราได้ยิน AI เก่งกว่าคน เรามักกลัวว่า AI จะครองโลกหรือเปล่า จะทำร้ายมนุษย์หรือถึงขั้นฆ่าล้างเผ่าพันธุ์มนุษยชาติไหม ความกลัวนี้มีที่มาจากอะไร

ความกลัวเหล่านี้พบได้ตามนิยายต่างๆ ตั้งแต่สมัยโบราณ มันไม่ใช่เรื่องใหม่ เช่น นิยายของแมรี เชลลีย์ ที่สร้าง แฟรงเกนสไตน์ ขึ้นมา เป็นสิ่งมีชีวิตที่ดูน่ากลัวน่าสยดสยอง ทำให้หลายคนต้องตายและต่างหวาดกลัว เป็นปีศาจชนิดหนึ่ง เหมือนแนวคิดที่ผูกโยงความกลัวมากับอะไรบางอย่าง กลัวว่าจะถูกแทนที่ กลัวว่าตัวเองจะสูญหายไปกับกาลเวลา หรือแม้แต่ภาพยนตร์ซีรีส์เรื่อง Westworld ก็ฉายภาพถึงมุมมองความคิดต่อ AI ในฐานะเครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่เป็นเบื้องล่างของมนุษย์ แต่เมื่อ AI สามารถตื่นรู้ได้แล้ว ก็อาจย้อนกลับมาทำร้ายมนุษย์และก่อการปฏิวัติครั้งใหม่ได้เช่นกัน เหล่านี้เป็นความกลัวแบบฉบับของซีกโลกตะวันตก

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

ส่วนความกลัวของซีกโลกตะวันออก มันอาจยังไม่ชัดเจนมากนัก แต่มีจุดน่าสนใจคือ ในขณะที่ชาวตะวันตกถ่ายทอดความกลัวเทคโนโลยีผ่านภาพยนตร์หรือซีรีส์ กลับกันชาวตะวันออกอย่างประเทศญี่ปุ่น เลือกที่จะมองเทคโนโลยีในแง่บวกมากกว่า เช่น พวกการ์ตูนหุ่นยนต์อย่างโดราเอมอน หรือเจ้าหนูอะตอม (Astro Boy) เขามองว่าเทคโนโลยีจะพามนุษย์ไปสู่โลกในอุดมคติได้

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหมทำไมคนเราถึงมักจะกลัวหุ่นยนต์ที่หน้าตาเหมือนกับมนุษย์ มากกว่าหุ่นยนต์ทั่วไป

จริงๆ ถ้าหุ่นยนต์หน้าและท่าทางเหมือนคน 100% เลย คนอาจจะไม่กลัว แต่มันจะมีจังหวะหนึ่งที่หุ่นยนต์ค่อยๆ พัฒนาจากรูปลักษณ์แบบตัวการ์ตูนมาเหมือนมนุษย์มากขึ้นเรื่อยๆ จนถึงจุดที่ทำให้อยู่ตรงกลางระหว่างความเหมือนและความต่าง ทฤษฎีนี้เรียกว่า ‘Uncanny Valley’ หรือหุบเขาแห่งอันแคนนี

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

Uncanny Valley ไม่ใช่ความกลัวแบบ กลัวอันตราย กลัวจนต้องหวีดร้อง แต่เป็นความกลัวจากสิ่งที่เราคุ้นเคย เช่น กลัวเงาในกระจก กลัวซอมบี้ เป็นบางสิ่งบางอย่างที่ดูคล้ายกับสิ่งมีชีวิต แต่ก็ไม่ใช่สิ่งมีชีวิต ทำให้เราสับสน เป็นความแปลกปลอมที่คนยังไม่คุ้นเคย

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหมประเด็นจริยธรรมยังเป็นที่ถกเถียงกันในวงกว้าง โดยเฉพาะเมื่อรถไร้คนขับเกิดชนคนเสียชีวิต ทำให้เกิดคำถามว่าเราจะให้ AI ตัดสินใจแทนคนได้ไหม

ปัญหาโลกแตกสำหรับวงการรถยนต์ไร้คนขับก็คือ จะเกิดอะไรขึ้นหากรถยนต์ไร้คนขับกำลังจะพุ่งชนคน และมันต้องเลือกว่าใครจะรอดชีวิต เช่น เด็ก หรือ คนแก่ ซึ่งจริงๆ ตามหลักคือทุกคนมีคุณค่าเท่ากัน แต่ด้านความคิดเห็น บางคนอาจคิดว่าคนแก่อาจมีชีวิตอยู่ได้อีกไม่นาน ส่วนอีกคนอาจคิดว่า เด็กเป็นอนาคตและความหวัง เลือกเก็บเด็กไว้ดีกว่า นี่เป็นวิธีตัดสินปัญหาที่เรียกว่า ‘ประโยชน์นิยม’

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

เรื่องนี้เป็นปัญหาสำคัญในการทำให้ปัญญาประดิษฐ์ตัดสินใจเองได้ มนุษย์จะสร้างกฎอะไรในการตัดสิน เป็นเรื่องที่แม้แต่มนุษย์ก็ตัดสินใจไม่ตรงกันในแต่ละคน ฉะนั้นปัญหานี้ยังไม่มีคำตอบตายตัว แต่หากเรามองว่ารถยนต์ไร้คนขับเป็นอุปกรณ์ชิ้นหนึ่ง โอกาสผิดพลาดมันก็เกิดขึ้นได้

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

ท้ายสุด หากถามว่าถ้าเกิดอุบัติเหตุขึ้นมาจริงๆ ใครจะต้องเป็นคนรับผิดชอบ ระหว่าง ผู้สร้าง หรือ AI คงต้องย้อนกลับดูว่าระบบวิธีคิดแบบไหนที่คนป้อนให้กับปัญญาประดิษฐ์ หากถูกตั้งไว้อยู่แล้วว่าให้พุ่งชนคนแก่ เรื่องนี้มนุษย์คงเป็นคนผิดเต็มๆ แต่หากเป็นการตัดสินใจด้วยระบบบางอย่างของ AI เอง คงต้องมาคิดกันต่อว่า แล้วเราจะลงโทษ AI อย่างไร

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหมจะเกิดอะไรขึ้น ถ้า AI ที่ทำหน้าที่วิเคราะห์คาดการณ์แนวโน้มการเกิดอาชญากรรมหรือตัดสินคดีความ กลับมีอคติขึ้นมา

ProPublica องค์กรข่าวแบบไม่แสวงกำไร รายงานว่าศาลหลายแห่งทั่วสหรัฐฯ กำลังใช้ AI เข้ามาช่วยคาดการณ์แนวโน้มการเกิดอาชญากรรมหรือแม้แต่ตัดสินคดีความ ซึ่งมักพบว่าอัลกอริทึมของ AI มีอคติต่อชาวแอฟริกันอเมริกันมากเป็นพิเศษ ที่น่าตกใจคือ คนผิวดำมักจะถูกตัดสินว่ามีความผิดมากกว่าคนผิวขาวถึง 2 เท่า

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

ปัญหาเรื่องนี้ไม่ใช่ความผิดของ AI แต่เป็นความผิดของผู้สร้างที่มีอคติต่อคนบางกลุ่ม เพราะว่า AI ไม่ได้ตัดสินใจเอง มันเป็นเพียง AI ประเภท Weak AI ไม่ได้ตัดสินอะไรเอง แต่ตัดสินตามกฎที่ถูกตั้งไว้เท่านั้น ฉะนั้นเมื่อไรที่ AI ก้าวข้ามจุดนี้ ไปถึงประเภท Strong AI หรือตัดสินใจเทียบเคียงกับมนุษย์ นั่นจะกลายเป็นอีกเรื่องที่เราต้องถามว่ามันจะมีอคติด้วยตัวเองหรือไม่ เป็นเรื่องที่ต้องติดตามกันต่อไป

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

สามารถฟังพอดแคสต์ Tomorrow is Now
ผ่านแอปพลิเคชันต่างๆ ที่คุณสะดวกหรือใช้อยู่แล้วได้เลย

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

Credits

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

The Host จิตต์สุภา ฉิน

The Guests อรรถพล ปะมะโข

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

 

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

Show Creator ภูมิชาย บุญสินสุข

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

Show Producer ปิยพร อรุณเกรียงไกร

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

Show Co-producer ปวริศา ตั้งตุลานนท์  

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

Show Editor เชษฐพงศ์ ชูประดิษฐ์

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

Sound Designer Engineer กฤตพล จียะเกียรติ
Coordinator Admin อภิสิทธิ์​ หรรษาภิรมย์โชค

ทำไมคนถึงกลัวAIครองโลกรถไร้คนขับชนคนใครผิดจริยธรรมจะตอบคำถามนี้ได้ไหม

Art Director อนงค์นาฏ วิวัฒนานนท์

Proofreader ลักษณ์นารา พักตร์เพียงจันทร์

Webmaster จินตนา ประชุมพันธ์