เริ่มที่เชียงใหม่จานเด็ดต้องลองแนะนำ อาหารเหนือลำ ๆ จากร้าน “ต๋องเต็มโต๊ะ” ถนนนิมมานเหมินทร์ซอย 13 ที่มี Signature เป็นออเดิร์ฟอาหารเมืองสูตรเด็ด ที่รวมอาหารพื้นถิ่นของจังหวัดเชียงใหม่ไว้ในสำรับเดียว ไม่ว่าจะเป็น น้ำพริกหนุ่ม น้ำพริกอ่อง สองน้ำพริกดังจากเมืองล้านนา เสิร์ฟพร้อมชุดผักสด ผักต้ม ฟักทอง ไส้อั่ว แคปหมูและไข่ต้มยางมะตูมเยิ้ม ๆ นอกจากนี้ยังมีเมนูชวนลองอย่าง “จอผักกาด” ที่เสิร์ฟแบบกลมกล่อม ส่วนผสม นุ่ม ละมุนลิ้น กินคู่กับข้าวเหนียวร้อน ๆ บอกได้ประโยคเดียวว่าแซ่บถึงใจ

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

ใครไปเชียงรายห้ามพลาด “น้ำเงี้ยวป้าสุข” อ.เมืองเชียงราย เป็นร้านน้ำเงี้ยวร้านดั้งเดิมของเมืองเชียงราย เปิดขายมามากกว่า 50 ปี บนถนนสันโค้งน้อย ร้านเป็นห้องแถวขนาดไม่ใหญ่มากทำให้โต๊ะนั่งมีจำกัด บางครั้งอาจต้องรอคิวแต่บอกเลยว่าคุ้มค่ากับการรอแน่นอน อิ่มแล้วไปตบท้ายกับของหวาน “ไอติม ลุงชม” อ.เมืองเชียงราย ร้านไอติมเก่าแก่ที่เปิดมามากกว่า 40 ปี โดยมีให้เลือกรสชาติเป็น กะทิ กับ ชาเขียว เครื่องใส่ได้ตามใจชอบ

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

ขึ้นไปที่แม่ฮ่องสอน แนะนำให้ลอง “ยำถั่วพูเหลิง” คล้ายยำถั่วพูทั่วไป แต่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ถั่วพูเหลิงหมายถึง ถั่วพูเผา หรือถั่วพูที่นำไปคั่วไฟจนสุก ทำให้มีกลิ่นหอมและรสชาติที่เข้มข้นกว่าถั่วพูสดปกติ จากนั้นจึงนำมาคลุกเคล้ากับเครื่องปรุงรส เช่น น้ำพริกถั่วเน่า ซีอิ๊ว น้ำมะนาว กระเทียมเจียว พริกป่น และผักชี บางสูตรอาจใส่เนื้อสัตว์ เช่น หมูสับ หรือกุ้งแห้ง เพื่อเพิ่มรสชาติ เป็นอาหารพื้นบ้านของชาวไทใหญ่และชาวแม่ฮ่องสอน รสชาติจะแตกต่างจากยำถั่วพูที่พบได้ทั่วไปในภาคกลาง เพราะมีการใช้ถั่วเน่า และเครื่องเทศแบบไทใหญ่ ทำให้มีรสชาติเข้มข้นและหอมเครื่องปรุงเป็นพิเศษ

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

ลงมาที่แพร่แนะนำ “ลาบเมืองแพร่” เอกลักษณ์ที่แตกต่างจากลาบที่อื่น คือ เป็นลาบเนื้อ หรือลาบหมู ที่ผ่านกรรมวิธีการปรุงแบบคั่วสุก โดยทั่วไปมีการจำหน่ายเครื่องปรุงสำหรับทำลาบโดยเฉพาะเรียกว่า “น้ำพริกลาบ” ซึ่งไม่นิยมนำมาคลุกข้าวรับประทาน ชาวแพร่เชื่อว่า การรับประทานลาบ จะทำให้มีโชคลาภมากมาย ดังจะเห็นได้จากการทำลาบเป็นอาหารในงานต่าง ๆ จะมีลาบเป็นเมนูหลักในทุกสำรับ

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

อีกเมนูชวนลองคือ “ขนมเส้นน้ำใส/น้ำย้อย เมืองแพร่” ชาวแพร่เรียกกันว่า “ขนมเส้นน้ำใส” หรือ “ขนมเส้นน้ำเงี้ยวเมืองแพร่” โดยเครื่องปรุงและวัตถุดิบ คล้ายกับ “ขนมเส้นน้ำเงี้ยว” ของ จ.เชียงใหม่ และ จ.เชียงราย แต่ต่างกันที่ไม่ใส่น้ำพริกสีแดงเท่านั้น น้ำขนมจีนเมืองแพร่จะเป็นน้ำซุปกระดูกหมู สีใส รสชาติ หวานน้ำต้มกระดูกกลมกล่อม ชาวเมืองแพร่นิยมรับประทานขนมเส้นกันทุกวัน และมีความเชื่อว่าหากได้รับประทานขนมเส้นในช่วงปีใหม่ ก็จะทำให้อายุยืนยาวเหมือนเส้นขนมเส้นไปตลอดปี

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

ส่วนลำปางต้องลอง “ยำไข่น้ำแร่แจ้ช้อน” คิดค้นโดย ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์ ที่นำไข่ไก่ลงไปแช่ในบ่อน้ำร้อนของแจ้ซ้อน จากนั้นนำมาปรุงรสแบบยำครบเครื่อง ทั้งใส่กุ้งแห้งป่น ต้นหอมซอย หอมแดงซอย พริกขี้หนูสวนซอย ซีอิ๊ว ซอสปรุงรส และซอสเหยาะจิ้ม แวะลองชิมได้ที่ร้านอาหารสวัสดิการภายในอุทยานแห่งชาติแจ้ช้อน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง และที่ถนนคนเดินกาดกองต้า วันเสาร์และอาทิตย์

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

อาหารพื้นเมืองที่ถือเป็นอัตลักษณ์ถิ่นคือ “ยำปลาแห้ง” อาหารที่นิยมทำในงานประเพณีไหว้บรรพบุรุษ หรือที่คนเมืองเรียกว่า “ยำปู่ย่า” เป็นอาหารพื้นบ้านที่ทำในงานบุญ งานบวชต่าง ๆ สูตรชาวเหนือจะให้รสชาติกลาง ๆ ซึ่งนำด้วยรสเค็มตามด้วยความเผ็ดร้อนของเครื่องเทศและสมุนไพรต่าง ๆ ส่วน “ฮังเลสูตรพม่า”  เป็นแกงที่มีสีน้ำตาลแดง น้ำแกงขลุกขลิก มีน้ำมันลอยหน้าสีแดงส้มจากเครื่องแกง เนื้อหมูเปื่อยนุ่ม รสเปรี้ยว เค็ม หวาน และเผ็ด คนลำปางนิยมทำกันเมื่อมีเทศกาลงานบุญต่างๆ เช่น วันเข้าพรรษา วันออกพรรษา ปี๋ใหม่เมืองและวันพระใหญ่ รวมไปถึงการทำเพื่อต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง งานบุญประจำถิ่น

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

ถ้าไปลำพูนห้ามพลาด “ก๋วยเตี๋ยวหมูตุ๋นลำไย” ใกล้กับวัดพระธาตุหริภุญชัย เพียงข้ามถนนมาฝั่งตรงข้ามวัด เดินข้ามสะพานขัวมุงท่าสิงห์ ความพิเศษก็คือ น้ำซุปที่ใช้ลำไยอบแห้งมาตุ๋นกับหมูพร้อมด้วยเครื่องตุ๋นยาจีนซึ่งเป็นสูตรเฉพาะของร้าน ใช้เวลาเคี่ยวนานกว่า 2 ชั่วโมง จึงได้น้ำซุปที่หวานหอมจากลำไยอบแห้ง บวกกับความหอมของเครื่องยาจีน ส่วนเนื้อหมูก็ตุ๋นจนเปื่อยนุ่มได้ที่ บอกเลยอร่อยมาก รสชาติกลมกล่อม นอกจากนี้ยังมี “แกงฮังเลลำไย” ที่มีวัตถุดิบอย่างลำไยอบแห้งใส่เพิ่มเข้ามา ทำให้มีรสชาติหวานในตัวเอง อีกทั้งยังมีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

แฟนคลับน่านห้ามลืมไปตามหา “ลาบมะแขว่น” ลาบที่นำมะแขว่น วัตถุดิบขึ้นชื่อของน่าน รสชาติเผ็ดกำลังดีช่วยชูรสอาหารให้อร่อยมากขึ้น  อีกเมนูที่ชวนลองคือ “ตำบะหนุน” (ตำขนุน) เชื่อกันว่า การกินขนุน จะช่วยหนุนนำชีวิตให้ดีขึ้น ตำขนุนหรือแกงบะหนุน จึงเป็นเมนูที่ชาวล้านนานิยมทาน ในช่วงวันขึ้นปีใหม่ไทย หรือวันที่ 15 เมษายนของทุกปี หรือที่เรียกกันว่า วันปากปี นั่นเอง

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

ขณะที่พะเยาไปริมกว๊านแล้วจะต้องมีเมนู “กุ้งเต้น” กุ้งดีดตัว เต้นสมชื่อ เป็นอาหารขึ้นชื่อของเมืองพะเยา กุ้งฝอยเป็นๆ สดๆเนื้อหวานๆ จากกว๊านพะเยา คลุกเคล้าให้เข้ากันกับต้นหอมซอย ข้าวคั่วป่น พริกป่น น้ำมะนาวสด ผงชูรส น้ำปลา สัดส่วนตามใจชอบ ได้กลิ่นหอมกระจาย ของหวานต้อง “ไอติมทุเรียน” ไอติมโบราณกะทิสดป้าซ่น เป็นสูตรโบราณที่ทำเองเปิดขายมาตั้งแต่ปี 2536 มีรสชาติให้เลือกเป็นกะทิกับทุเรียน (ตามฤดูกาล) โดยใช้กะทิสด ทำไอติมกะทิ และทุเรียนพันธุ์หมอนทองคัดอย่างดี และเครื่องใส่ได้ตามใจชอบ

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

ใครไปสุโขทัยช่วงนี้ห้ามพลาด “ไอติมมะยงชิดและมะยงชิดลอยแก้ว” ร้านสุขเสมอ เมนูของหวานคลายร้อนที่เหมาะกับอากาศช่วงนี้ที่สุด แต่ถ้าไปพิษณุโลกคลายร้อนรสชาติไทยแท้ที่ “The Horizon Café and Eatery” ที่มีเมนู “ข้าวแช่ชาววัง” สูตรต้นตำรับ เครื่องเคียงแสนอร่อยที่ทำให้ได้สัมผัสถึงความหรูหราของราชสำนักไทยในอดีต และ “มะยงชิดร้อยแก้ว” เสิร์ฟความหอมหวานสดชื่นจากผลมะยงชิดในถ้วยเย็น ๆ สัมผัสรสชาติเปรี้ยวหวานที่ลงตัว หรือจะเป็น “ข้าวเหนียวมะม่วง” รสชาติหวานหอมจากมะม่วงสุกละมุน และข้าวเหนียวที่นุ่มเคลือบกะทิ หวานหอมกำลังดี

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

สำหรับเพชรบูรณ์ นาทีก็ต้อง “มะยงชิด สวนนงนุช” อ.ชนแดน ลูกวงรี สีเหลืองทอง เนื้อแน่น เนื้อหนา หอม กรอบ รสชาติหวานนำ ไซส์จำโบ้ 13-14 ลูก 1 กิโลกรัม นอกจากนี้ยังมีมะขามหวาน มะขามแช่อิ่มด้วย ส่วนที่ตากมี “แกงมะแฮะ” พืชตระกูลถั่วที่ปลูกและมีผลผลิตออกในช่วงฤดูร้อน (มีนาคม-เมษายน) ช่วงเวลาที่ถั่วแก่เต็มที่ เป็นเมนูที่มักจะทำมากในช่วงเทศกาลสงกรานต์  รับประทานควบคู่ไปกับข้าวแคบ หรือข้าวเกรียบปิ้ง

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

  ขณะที่อุทัยธานีแวะไปที่ “Tone cafe” มีมะยงชิดเยลลี่พริกเกลือ แซ่บ ๆ ดูดทีเดียวได้หลายมิติ เปรี้ยว หวาน เค็มนิด เผ็ดหน่อย ด้านล่างเป็นเยลลี่พริกเกลือพร้อมเนื้อมะยงชิด กระแทกหลอดแรง ๆ ให้เยลลี่กระจายแตกกระจายจนทั่วจะได้ความแซ่บ แถมสดชื่น ส่วนนครสวรรค์มีเมนู “ข้าวแช่บางมะฝ่อ” อาหารไทยชาววัง ประจำตำบลบางมะฝ่อ อำเภอโกรกพระ

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

พิจิตรมี “มะยงชิดลอยแก้ว สวนสมหมาย” อำเภอวังทับไทร แล้วยังมีส้มโอท่าข่อย ส้มโอโพธิ์ประทับช้าง ผลไม้ขึ้นชื่อของจังหวัด แถมท้ายด้วยน้ำมะนาวดองไช่ลุ้ย อุตรดิตถ์ก็มี “สมูตตี้มะยงชิด” สดชื่นรับซัมเมอร์ มะยงชิดแท้ที่คัดสรรมาอย่างดี เปรี้ยวอมหวาน ปั่นจนเนื้อละเอียด ทานแล้วเฟรซ ลับแลมี “ไอศครีมมะยงชิดซอร์เบท” หอมหวานละมุนทุกคำ เปรี้ยวหวานลงตัว กับ “ยำแซ่บมะยงชิดลับแล” ราชินีแห่งขุนเขาคัดลูกโต ๆ มาปรุงรส คลุกกับน้ำยำรสแซ่บ เปรี้ยว หวาน เผ็ดกำลังดี ออนท็อปด้วยปลากรอบถั่วลิสงและกุ้งแห้ง ลับแลยังมี “หมี่พันลับแล” เมนูขึ้นชื่อ อาหารถิ่นที่ทำทานมาเนิ่นนาน  แป้งสอดไส้ด้วยหมี่ขาวยำ กับน้ำปลา พริกป่น น้ำมะนาว ทานง่าย สารอาหารครบเหมาะกับคนรักสุขภาพ และ “ข้าวพันหน้าพิซซ่า” เมนูฟิวชั่นผสมผสานระหว่างอาหารถิ่นกับอาหารยุโรปโดยใช้ แผ่นแป้งจากข้าวพันผัก แล้วตกแต่งหน้าคล้ายพิซซ่า แต่ใช้วัตถุดิบเป็นวุ่นเส้น ผักแต่งตามสีสัน ท้อปปิ้งด้วยไข่ดาว โรยด้วยกระเทียมเจียวหอมกรุ่น

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์

อธิชา ชื่นใจ

จานเด็ดสงกรานต์นี้ต้องลองเดลินิวส์