นำเรื่องน่ารู้ พาค้นสาเหตุที่ทำให้บ้านร้อน ชวนปรับเปลี่ยนทำบ้านให้เย็นน่าอยู่ พร้อมรับมือกับสภาพอากาศร้อน หน้าร้อน โดย ดร.ภฤศมน คำมะสอน อาจารย์ประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพให้ความรู้ในประเด็นนี้ว่า การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศสถานการณ์โลกร้อนดังที่ทราบ ส่งผลให้อุณหภูมิสูงขึ้น อาคาร บ้านพักอาศัย ไม่ว่าที่มีอยู่แล้ว หรือเตรียมปลูกสร้างใหม่แน่นอนว่าคงต้องคำนึงถึงประเด็นนี้ และสำหรับบ้านที่มีอยู่จะทำอย่างไรให้อยู่สบาย ไม่ร้อน ทั้งช่วยประหยัดพลังงาน สบายกระเป๋าสตางค์ในระยะยาว ซึ่งคงต้องมาดูกันที่สาเหตุ ทั้งนี้ความร้อนที่จะเข้ามาจู่โจมบ้านมีขึ้นในสองส่วนหลัก ๆ ซึ่งก็คือ “หลังคาและหน้าต่าง”

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

ดร.ภฤศมน อธิบายเพิ่มอีกว่า ในส่วนของหลังคา สำหรับบ้านเดิมของเรา ควรตรวจดูว่ามีฉนวนกันความร้อนหรือไม่ ติดตั้งไว้หรือเปล่า ทั้งนี้ความร้อนมวลใหญ่จะอยู่ที่หลังคา หากลดระบายออกไม่ได้ ความร้อนจะกระจายไปยังส่วนต่าง ๆ ของบ้าน ทำให้บ้านร้อน อยู่ไม่สบาย ดังนั้นการปรับปรุงให้หลังคามีฉนวน มีการระบายความร้อนก้อนใหญ่ออกไปได้ก่อน บ้านก็จะไม่ร้อน ทั้งนี้กระทรวงพลังงานแนะนำ ช่องเปิด หน้าต่าง ควรมีประมาณสามสิบเปอร์เซ็นต์

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

“หน้าต่างมีส่วนทำให้ความร้อนจากภายนอกเข้ามาภายในบ้าน ขณะที่หลังคาก็เป็นส่วนที่ได้รับแสงอาทิตย์โดยตรง ทั้งสองส่วนนี้มีความสำคัญที่ทำให้ทั้งแสงและความร้อนเข้ามาในตัวอาคารได้ง่าย  ในปัจจุบันมีนวัตกรรมช่วยให้บ้านเย็น ขณะที่การออกแบบบ้านได้คำนวณถึงการใช้พลังงานไฟฟ้า การเลือกใช้วัสดุและคำนึงถึงอีกหลายมิติเพื่อตอบโจทย์การอยู่อาศัย” 

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

นอกจากที่กล่าวมา การช่วยให้บ้านเย็นอยู่สบายไม่ร้อนยังมีในเรื่อง สี โดยสีภายนอกอาคาร ควรเลือกหมวดสีอ่อนและสีเข้มกลาง โดยสองกลุ่มสีนี้จะช่วยให้บ้านเย็น อย่างเช่น สีเทา สีเขียวอ่อน สีครีม ฯลฯ มีให้เลือกหลากหลายขณะที่การใช้สีภายในอาคารก็มีส่วนสำคัญ โดยเมื่อแสงอาทิตย์ส่องผ่านหน้าต่างเข้ามา หากสีภายในเป็นสีที่ดูดซับความร้อนมากก็ทำให้บ้านร้อน 

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

 “การเลือกใช้สีขึ้นอยู่กับเจ้าของบ้าน สมาชิกในบ้าน โดยทั่วไปสีที่ให้ความรู้สึกสบายตา ผ่อนคลาย อย่างเช่น ห้องนั่งเล่น ใช้โทนสีฟ้าอ่อน สีครีม ฯลฯ ทั้งขึ้นอยู่กับความชอบ แต่อย่างไรก็ตามไม่ควรเป็นสีเข้มมากซึ่งจะดูดซับความร้อนมาก เป็นสีเข้มกลาง ทั้งนี้สีมีผลทางจิตวิทยา กระตุ้นก่อให้เกิดความรู้สึกต่าง ๆ อย่างเช่น โรงพยาบาล ใช้สีฟ้า สีเขียวให้ความรู้สึกสบายจิตใจผ่อนคลาย  โซนอาหาร ฟาสต์ฟู้ดเป็นโทนสดใส สีเหลือง ส้ม แดง ให้ความรู้สึกสดชื่น สนุก ดึงดูดเชิญชวนให้อยากรับประทานอาหาร ฯลฯ ”

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

แสง เป็นอีกองค์ประกอบสำคัญ ความร้อนกับแสงมาด้วยกัน แต่อย่างไรแล้วควรมีแสงธรรมชาติให้กับบ้าน โดยแสงธรรมชาติจะช่วยให้เรามีความสดชื่น ทั้งนี้หากเราอยู่ในพื้นที่ที่ปิดทึบมากเกินไปจะทำให้มีความเศร้าหดหู่ และในเรื่องของ ลม การระบายอากาศธรรมชาติ ก็มีส่วนช่วยให้บ้านเย็นอยู่สบาย การใช้พัดลมในตำแหน่งฝ้าหลังคาจะช่วยลดระบายความร้อนยิ่งขึ้น

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

ในที่นี้หากพูดถึงประเด็นบ้านกับความรู้สึกยังมีการกล่าวถึงแนวคิด นำต้นไม้มาตกแต่งในบ้าน การปลูกต้นไม้ที่ไม่ใช่แค่การตกแต่งให้ความสุขทางสายตาหรือจิตใจ แต่สามารถนำมาปรุงอาหาร เป็นแหล่งอาหาร  ซึ่งปัจจุบันหลายโครงการออกแบบบ้าน ออกแบบพื้นที่เน้นเรื่องความยั่งยืน ตอบโจทย์ความสนใจหลายระดับ 

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

อาจารย์ประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ดร.ภฤศมน อธิบายอีกว่า การปลูกต้นไม้รอบตัวบ้านมีการศึกษาวิจัยโดยสามารถช่วยลดอุณหภูมิ แต่ทั้งนี้การปลูกต้นไม้ ไม่ว่าจะปลูกนอกอาคารหรือปลูกในบ้าน ควรมีความเข้าใจต้นไม้ที่เลือกนำมาปลูก อย่างเช่น ต้องการแสงมากน้อยอย่างไร หรือเป็นพืชที่เหมาะกับการปลูกไว้ในอาคาร หรือปลูกนอกตัวบ้าน ขณะเดียวกันทิศที่ตั้งของบ้านก็มีความสำคัญ

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

“การปลูกต้นไม้นอกจากจะให้ความร่มรื่นยังช่วยให้ความสดชื่น เติมบรรยากาศน่าอยู่อาศัยให้บ้าน ต้นไม้ที่นำมาปลูกจัดแบ่งได้เป็นสามระดับ เป็นกลุ่มต้นไม้ใหญ่ ต้นไม้ขนาดกลางและไม้พุ่ม ทั้งนี้ต้นไม้ใหญ่จะปลูกให้มีระยะกับบ้าน ไม่ติดกับตัวบ้าน เพื่อให้ลมมีโอกาสพัดผ่านเข้ามา ทั้งช่วยให้ร่มเงากันแดด ถ้าปลูกติดกับบ้านมากเกินไปจะเป็นการกั้นลม บังลมไม่สามารถพัดผ่านนำความร้อนระบายออกไป”

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

ขณะที่ต้นไม้ขนาดกลางปลูกถัดเข้ามา ส่วนไม้พุ่มปลูกใกล้กับตัวบ้าน ทั้งนี้ในเชิงงานวิจัยมีวิธีคำนวณที่สอดคล้องกับความสูงของอาคารช่วยให้บ้านเย็น ลดใช้พลังงาน ส่วนจะเป็นต้นไม้ชนิดใดได้บ้างนั้นมีความหลากหลาย และจากที่กล่าวการจัดวางต้นไม้ทั้งสามระยะ ต้นไม้ใหญ่ ไม้สูงช่วยเรื่องแสงให้ร่มเงา ต้นไม้ขนาดกลาง และขนาดเล็กช่วยกรองฝุ่นให้ความเย็นกับบ้าน ทั้งยังแต่งเติมสภาพแวดล้อม เพิ่มพื้นที่สีเขียวให้ความสดชื่นสวยงามกับบ้าน ฯลฯ

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

สำหรับบ้านที่ไม่มีพื้นที่บริเวณโดยรอบมากนัก ต้นไม้มินิมอลที่ดูแลง่าย ๆ ไม้กระถางสามารถเลือกนำมาปลูกประดับก็ช่วยสร้างบรรยากาศร่มรื่น เติมความมีชีวิตชีวาให้บ้าน  นอกจากนี้ การใช้แผงกันแดด ลดการได้รับแสงโดยตรงก็ช่วยลดความร้อนให้กับบ้าน การ ใช้ผ้าม่าน ก็ช่วยการป้องกันแสงแดดและ ความร้อนได้ หรือ การติดฟิล์มกรองแสง ที่กระจกหน้าต่างหรือกระจกประตู ใช้กระจกโลวอีก็เป็นอีกทางเลือก วิธีที่ทำให้บ้านเย็นลงช่วยประหยัดพลังงาน 

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

สำหรับปัญหาบ้านร้อน ดร.ภฤศมนให้มุมมองเพิ่มอีกว่า บ้านร้อนเกิดจากความร้อนจากแสงอาทิตย์เข้ามา เมื่ออากาศในบ้านร้อนทำให้ต้องเปิดเครื่องปรับอากาศ เปิดใช้พัดลม ใช้ไฟเพิ่มขึ้น หากเลือกใช้วัสดุของอาคารได้ดี ไม่ว่าจะเป็นผนัง กระจก ฯลฯความร้อนเข้ามาน้อยลง การใช้พลังงานก็ลดน้อยลง ก็ลดค่าใช้จ่าย ทั้งนี้บ้านไทยยุคโบราณออกแบบไว้ได้น่าสนใจ น่าศึกษาเข้ากับสภาพอากาศ สภาพแวดล้อม โดยบ้านไทยจะออกแบบให้หลังคาฝ้าเพดานสูง ซึ่งช่วยให้ระบายอากาศได้ดี และอีกหลายองค์ประกอบที่ช่วยให้บ้านไม่ร้อนอยู่สบาย

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

การแก้ไขบ้านร้อนจากที่กล่าวมีหลายวิธี โดยอาจารย์ประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ดร.ภฤศมนให้มุมมองแนะนำเพิ่มอีกว่า การจัดห้องให้เหมาะกับทิศทางเเสงเเดด การจัดมีหลายวิธี จากที่กล่าว หากเป็นห้องที่มีกระจกอยู่มากได้รับเเสงมาก นอกจากใช้วิธีที่กล่าวมาอาจใช้ระบบน้ำ กรีนวอลล์เพิ่มพื้นที่สีเขียว หรือใช้ไม้เลื้อยช่วยบังแสงแดดและกันฝุ่น ต้นไม้ที่มีดอกสวยยังช่วยเปลี่ยนบรรยากาศบ้าน เปลี่ยนห้องที่มีอากาศร้อนให้เย็นสดชื่น

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

การปรับเปลี่ยนช่วยให้บ้านที่อยู่อาศัยเดิมอยู่สบาย ให้คนในบ้านมีความสุขเป็นแนวทางส่วนหนึ่งที่ช่วยปรับบ้านเย็น พร้อมรับมือกับสภาพอากาศร้อนของฤดูร้อนที่กำลังเพิ่มขึ้น.

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์

                                                                                                          พงษ์พรรณ  บุญเลิศ

ดีไซน์อาคารปรับบ้านเย็นอยู่สบายประหยัดพลังงานรับมืออากาศร้อนเดลินิวส์