【วิเคราะห์มวยวันนี้】แรงงานข้ามชาติ ปัญหาหรือโอกาส การแก้ปัญหาที่ยั่งยืน ต้องเริ่มที่ MINDSET | เดลินิวส์
HR บริษัทต่าง ๆ ที่ต้องเปิดบริการช่วงปีใหม่ต้องทำงานกันวุ่น เพื่อให้แน่ใจว่ามีคนทำงานในร้านอาหาร โรงแรม สถานบริการที่ต้องเปิดทำการในช่วงปีใหม่ รวมถึงโรงงานต่าง ๆ ที่มิได้หยุดผลิต ไม่เว้นแม่บ้านตามบ้านที่ต้องดูแลเจ้านาย
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์พอมาดูผู้ที่ให้บริการต่าง ๆ ในปัจจุบันส่วนใหญ่เป็นแรงงานต่างชาติ หลายคนคงอยากจะหยุด แต่ก็คงหยุดไม่ได้ หลายคนอยากกลับบ้าน แต่เหตุการณ์ไม่สงบยังคงผลักดันให้พวกเขายังต้องใช้ชีวิตอยู่ต่างแดนต่อไป แต่ถ้าคนงานต่างชาติเหล่านี้กลับบ้านหมด จะเกิดอะไรขึ้น
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์วันนี้ผมจึงถือโอกาสแวะมาเยี่ยม คุณตุ่น สมพงษ์ สระแก้ว ซึ่งผู้คนในวงการสิทธิมนุษยชนเรียกเขาว่า “ฮีโร่ของแรงงานข้ามชาติ” ผมเคยร่วมทำงานกับคุณสมพงษ์ เมื่อยี่สิบกว่าปีที่แล้วในขณะที่ปัญหาแรงงานข้ามชาติ และเรื่องสุขภาวะ โรคระบาดกำลังวิกฤติ และกำลังพัฒนาเป็นปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ซึ่งตอนนั้นหน่วยงานต่าง ๆ ของ UN และกองทุนระหว่างประเทศให้ทุนสนับสนุน NGO ไทยขับเคลื่อนเรื่องนี้ หลังจากนั้น คุณสมพงษ์ก็ได้ก่อตั้ง มูลนิธิเครือข่ายคุ้มครองแรงงาน (LPN) Labor Protection Network ในปี พ.ศ. 2547 และก็เป็นแกนนำในการช่วยเหลือแรงงานข้ามชาติตลอดมาถึงปัจจุบัน วันนี้ผมเลยหอบเอาข้อสงสัยต่าง ๆ มาคุยกับฮีโร่ตัวจริงที่ศูนย์พักพิงและฝึกอบรมแรงงานข้ามชาติของ LPN
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์ผมสงสัยว่ามีแรงงานต่างชาติอยู่ในประเทศไทยจำนวนเท่าใดแน่
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์
คุณสมพงษ์ บอกว่า ตามข้อมูลทางราชการ ผู้ที่ลงทะเบียนถูกต้องน่าจะมีราว 3 ล้านคน ส่วนใหญ่เป็นชาวเมียนมา ตามมาด้วยชาวลาว และชาวเขมร แต่ในความเป็นจริงน่าจะมีมากกว่า 7 ล้านคน และกำลังเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์ฟังแล้วคิดต่อได้ว่า ในวงการค้ามนุษย์ซึ่งทำกันเป็นเครือข่ายใต้ดิน ที่นำแรงงานข้ามชาติเข้ามาอย่างผิดกฎหมาย คงสร้างรายได้มาแบ่งปันกันจำนวนมหาศาล นับเป็นวงการสีเทาอีกวงการหนึ่งซึ่งรอวันถูกเปิดโปง
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์ผมสงสัยว่า ถ้าเรามีนโยบายของรัฐ ที่จะเปิดลงทะเบียนให้ถูกต้องโปร่งใส ทำ Database ที่มีข้อมูลที่ชัดเจน น่าจะดีกว่าที่แอบซ่อนซุกอยู่ใต้พรมอย่างทุกวันนี้ และน่าจะทำระบบสุขภาพ ระบบสวัสดิการ และระบบภาษี ที่จะทำให้เกิดความเท่าเทียม และยั่งยืนได้ในระยะยาว
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์ทราบว่าปีหน้าเมื่อใบอนุญาตส่วนใหญ่หมดอายุ น่าจะมีการเปิดให้ลงทะเบียนใหม่ แต่ค่าใช้จ่ายจะสูงขึ้นมาก และจะมีกลไกของ Agency เข้ามาเกี่ยวข้องในระบบใหม่นี้ ซึ่งจะต้องติดตามกันต่อไป รวมทั้งช่วยกันคิดให้เกิดประโยชน์กับทุกฝ่าย
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์ผมยังสงสัยต่ออีกว่า ที่จริงแล้วแรงงานกว่า 7 ล้านคนนั้นมาแย่งงานคนไทยหรือไม่
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์คุณสมพงษ์ บอกผมว่าแรงงานต่างชาติส่วนใหญ่ มาทำงานที่คนไทยไม่ทำ เช่นงานที่ใช้แรงงานหนัก อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดี ชั่วโมงการทำงานยาวนาน มีความเสี่ยงสูง และค่าจ้างตํ่า อาทิ แรงงานในธุรกิจประมง แบกหาม ก่อสร้าง แรงงานในโรงงาน แต่จะมีแค่ส่วนน้อยที่ทับซ้อนกับแรงงานไทยบ้าง เช่น งานบริการ งานในร้านอาหาร ร้านค้า หรือคนรับใช้ตามบ้าน ซึ่งขาดคนงาน แต่ส่วนใหญ่ค่าแรงและวันหยุดต่าง ๆ จะน้อยกว่าแรงงานไทย ถ้าดูทั้งระบบแรงงานต่างชาติน่าจะมาเติมเต็มสิ่งที่เราขาดเพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจให้แข่งขันกับประเทศอื่นได้
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์
ผมยังสงสัยต่อไปอีกว่า เมื่อแรงงานข้ามชาติเหล่านี้อยู่เมืองไทยนาน ๆ ออกลูกออกหลาน เด็กที่เกิดมาจะถูกกฎหมายหรือไม่ เป็นประชากรชาติใด จะมีสิทธิได้รับการศึกษาเท่าเทียมกับเด็กที่มีสัญชาติหรือไม่
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์คุณสมพงษ์บอกว่า เด็ก ๆ ที่เกิดจากแรงงานต่างชาติน่าสงสารมาก พวกเขาถึงแม้มีทะเบียนเกิด แต่ไม่มีรับรองสัญชาติ รอให้กลับไปประเทศของเขาได้ก่อน หรือย้ายไปประเทศที่ให้สัญชาติได้ ในอดีตการให้การศึกษาแก่เด็กเหล่านี้ ก็ผิดกฎหมายต้องแอบทำ เพราะเราเห็นแก่สิทธิมนุษยชน และความเท่าเทียม ในปัจจุบันกระทรวงศึกษาธิการอนุญาตให้เข้าเรียนในระบบโรงเรียนของ สพฐ. และ กศน.ได้แล้ว แต่ในความเป็นจริง การยอมรับความแตกต่าง ความเหลื่อมลํ้า ก็ยังคงมีอยู่ในสังคม ก่อให้เกิดปัญหาต่าง ๆ มากมาย ที่ศูนย์ LPN นี้ มีการจัดค่ายการศึกษาให้เด็กต่างชาติในวันเสาร์อาทิตย์ เพื่อเติมเต็มสิ่งที่พวกเขาขาดไป ไม่สามารถเรียนในโรงเรียนปกติได้ เช่น ภาษาท้องถิ่น และศิลปวัฒนธรรม การพัฒนาเด็ก ๆ เหล่านี้ให้ดี จะเป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติและภูมิภาคในภายภาคหน้า
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์ผมสงสัยว่า เราแก้ปัญหาเรื่องแรงงานต่างชาติมาเกือบ 50 ปี อะไรคือ อุปสรรค และเราควรปรับเปลี่ยนอะไร
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์คุณสมพงษ์บอกผมว่า ปัญหาใหญ่คือ Mindset เราไม่ได้เห็นแรงงานต่างชาติเป็นมนุษย์ที่เท่าเทียม หลาย ๆ คนเห็นเป็นแรงงานทาส เป็นสินค้า จึงเกิดการค้ามนุษย์ เป็นเศรษฐกิจสีเทาที่สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำให้กับเครือข่ายใต้ดินที่มองไม่เห็น การเปลี่ยน Mindset เรื่องความเป็นมนุษย์ที่เท่าเทียม มีสิทธิ เสรีภาพ และความรับผิดชอบเช่นเดียวกับมนุษย์คนหนึ่งพึงมี มีคุณภาพชีวิตที่เหมาะสม เป็นส่วนหนึ่งของสังคม และช่วยกันขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจ จึงเป็นสิ่งสำคัญ
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์ผมคิดว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ ควรทำให้ถูกต้อง โปร่งใส ให้ความสำคัญกับสิทธิมนุษยชน นอกจากไทยเราจะต้องรีบวางยุทธศาสตร์ชาติเรื่องนี้แล้ว ยังต้องชวนเพื่อน ๆ ในอาเซียนมาร่วมกันวางแผนและมาตรฐานทุนมนุษย์สำหรับอนาคตอีกด้วย เพราะเราเป็นประชากรอาเซียนด้วยกัน ผู้ใดสนใจสนับสนุนงานของมูลนิธิเครือข่ายคุ้มครองแรงงาน LPN ติดต่อคุณสมพงษ์ แวะไปเยี่ยมเยียน หรือดูงานโครงการในจังหวัดต่าง ๆ ที่มูลนิธิทำงานได้นะครับ.
แรงงานข้ามชาติปัญหาหรือโอกาสการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องเริ่มที่MINDSETเดลินิวส์