ในแต่ละวันอาจมีหลากหลายเรื่องราวที่ทำให้ต้องคิดทบทวน ความเครียดทำให้ความสุขในชีวิตขาดหายไป หลายปีที่ผ่านมาคำว่า “Work Life Balance” การปรับสมดุลระหว่างงานและชีวิตส่วนตัวเพื่อให้มีความสุขกับชีวิตมากขึ้น มักได้ยินบ่อยครั้ง ทั้งมีเทคนิควิธีการจัดบริหารเวลา ค้นจุดพอดีที่สมดุล นำเรื่องน่ารู้ชวนออกแบบความสุข ค้นความสมดุลชีวิต โดย ดร.นเรศ กันธะวงค์ นักจิตวิทยาการปรึกษา รองคณบดีฝ่ายวางแผนคณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนครให้ความรู้ในประเด็นนี้ว่า ในเรื่องของ Work Life Balance เป็นที่ทราบกันคือการสมดุลระหว่างการทำงานและการใช้ชีวิต ซึ่งคนเราจะไม่ทำงานหรือใช้ชีวิตใดๆเลยก็คงไม่ได้ ทั้งสองอย่างจำเป็นต้องมีความสมดุลกัน

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

“การทำงานที่มากเกินไปจนทำให้ตัวเราเองไม่มีโอกาสได้ใช้ชีวิตจะก่อให้เกิดปัญหาต่างๆตามมาได้อีกมาก เบิร์นเอาท์ หมดพลังใจ ขาดแรงจูงใจในการทำงาน ฯลฯ เมื่อเป็นเช่นนี้จะมีผลเสียทั้งในเรื่องประสิทธิภาพของคนในองค์กรและส่งผลเสียต่อบุคคลนั้น หากไม่รักษาสมดุล”

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

นักจิตวิทยาการปรึกษา รองคณบดีฝ่ายวางแผนคณะศิลปศาสตร์ ดร.นเรศ อธิบายเพิ่มอีกว่า ในความไม่สมดุลอาจต้องย้อนกลับมามองที่ตนเอง เมื่อไรก็ตามที่เราไม่สามารถรักษาสมดุลทั้งในด้านการทำงานและในเรื่องการใช้ชีวิตได้ก็จะส่งผลทบต่อตนเองอย่างแน่นนอน เกิดความเครียดโดยแม้จะเป็นเพียงความเครียดเล็กๆ แต่หากไม่ถูกจัดการไปก็จะกลายเป็นภาวะที่สะสม ก่อให้เกิดโรคต่างๆตามมาได้อีกมาก ซึมเศร้า วิตกกังวลต่างๆ ประสิทธิภาพศักยภาพการทำงานปฎิสัมพันธ์กับคนรอบข้างลดลง ฯลฯ ดังนั้นหากไม่มีการจัดการ ปัญหาก็จะลุกลามออกไป ท้ายที่สุดอาจกลายเป็นเหตุเศร้าสลดถึงชีวิต

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

สำหรับ สัญญาณที่บ่งบอกว่ากำลังจะขาดสมดุล ดร.นเรศ ให้มุมมองสังเกตตนเอง โดยสิ่งแรกที่นำมาสังเกตคือ เวลาที่ให้ตนเองลดน้อยลง ไม่มีเวลาสำหรับการดูแลตนเอง ไม่มีเวลาออกกำลังกาย ไม่มีเวลาพักผ่อนหรือทำงานอดิเรกใดๆ ห่างไกลจากสัมพันธภาพจากเพื่อน งานที่ล้นมือ งานมากจนไม่สามารถจัดลำดับ แบ่งเวลาให้ลงตัวจนทำให้จัดตารางชีวิตได้ไม่สมดุล และอีกสิ่งหนึ่งที่นำมาสังเกตได้คือ อารมณ์ที่แปรปรวน จากภาวะความเครียดที่สะสมทำให้มีความรู้สึกหงุดหงิด มีอารมณ์ฉุนเฉียว คิ้วขมวดตลอดเวลาโดยไม่รู้ตัวทั้งนี้เกิดจากอารมณ์ที่แปรปรวนจากความวิตกกังวลที่เกิดขึ้น และจาก อารมณ์ที่แปรปรวน จะกระทบต่อสัมพันธภาพกับบุคคลที่อยู่รอบข้าง

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

ด้วยงานที่ถาโถม อีกสัญญาณคือ หมดแรงบัลดาลในการทำงาน คิดว่าตนเองไม่เก่งพอ ทั้งนี้เนื่องมาจากภาวะวิตกกังวลจากงานที่ได้รับมอบหมาย ทำได้ไม่เต็มที่ ทั้งที่มีแพลนงาน แต่ด้วยที่ทุ่มเทกับงานใดงานหนึ่งไม่เต็มศักยภาพเท่าที่ควร ก็จะย้อนกลับมาที่ตนเองว่าเก่งไม่พอ ทำให้รู้สึกเบิร์นเอาท์ เกิดความรู้สึกหมดไฟ เบื่อหน่าย ฯลฯ โดยเหล่านี้เป็นสัญญาณให้สังเกตตนเองที่ส่งสัญญาณไม่บาลานซ์ 

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

“ เมื่อไรก็ตามถ้าเรารู้ว่าตัวเราไม่อยู่ในภาวะที่สมดุล ถ้ารับรู้ตนเองได้ก็จะมีโอกาสมากพอที่จะแสวงหาวิธีการจัดการ แต่หากละเลยจนไม่รับรู้สัญญาณเหล่านั้น กลายเป็นความเคยชินในชีวิตก็จะส่งผลเสียตามมามากจนไม่สามารถดูแลตัวเองหรือตั้งหลักได้ ส่วนการจัดการออกแบบชีวิตให้มีความสุข เทคนิคบาลานซ์เรื่องงานและชีวิตส่วนตัวนั้นมีหลักการอยู่หลากหลาย มากมาย ทั้งนี้อาจต้องดูให้หลากหลายและเลือกนำมาปรับใช้ในสิ่งที่ทำได้และมีแนวโน้มที่จะสำเร็จก่อน สิ่งสำคัญไม่อยากให้กดดันตนเอง หรือเร่งตัวเองมากจนเกินไป ค่อยๆสกัดออกมาให้เห็นแนวโน้มที่ทำแล้วสำเร็จได้ โดยที่เสนอแนะเป็นเพียงบางส่วน เป็นทางเลือก”

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

อย่างแรก ตั้งเป้าหมายกำหนดให้ชัดเจน ระหว่างเรื่องงานและเรื่องส่วนตัว ต้องแบ่งแยกให้ชัดเจน โดยเมื่ออยู่ที่ทำงานให้เวลากับงานอย่างเต็มที่ เมื่อกลับถึงบ้านไม่กังวลกับงาน ปล่อยวางแม้จะมีพลังในการทำงานอยู่ก็ควรต้องจัดแบ่งอย่างชัดเจน ใส่ใจเวลาพักผ่อนของตนเอง ให้โอกาสกับตัวเองได้พักผ่อน หยุดคิดเรื่องงาน ทั้งนี้คำว่า พักผ่อนควรต้องมีกิจกรรมรองรับไว้ ไม่ใช่กลับบ้านแล้วนอน บางครั้งการนอนมากเกินไปอาจเกิดผลเสียได้เช่นกัน

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

“หากมีกิจกรรมอะไรบางอย่างทำ พลังที่เหลือจากการทำงานนำไปลงกับการพักผ่อนที่มีคุณภาพ ไม่ว่าจะเป็น การเล่นกีฬา การดูหนัง อ่านหนังสือ ฯลฯก็ถือเป็นการให้เวลาตนเองได้พักผ่อน หรือในมุมจิตวิทยาการท่องเที่ยว เมื่อใดก็ตามที่เราวางแผนการท่องเที่ยวจะช่วยให้เรามีความสุขขึ้นมา เพียงแค่คิด แค่แพลนท่องเที่ยวก็ทำเกิดความสุข มีความสุขที่จะแสวงหาสถานที่ท่องเที่ยว เป็นต้น”

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

 เคล็ดลับต่อมา อาจต้องเรียนรู้ที่จะปฏิเสธ ต่อรองและกล้าขอความช่วยเหลือ บางคนอาจทำงานในลักษณะเกรงใจ หรือด้วยบุคลิกภาพที่ไม่สามารถปฏิเสธได้ ซึ่งหากงานถาโถมงานที่นอกเหนือจากความรับผิดชอบที่ไม่เกี่ยวข้อง อาจต้องปฏิเสธออกไป และจากที่กล่าวจัดแบ่งเวลาให้ชัดเจน ให้เวลากับการออกกำลังกาย รับประทานอาหารและพักผ่อนที่เพียงพอ รวมถึงให้เวลากับคนใกล้ตัว ครอบครัว ทั้งนี้สูตรสำเร็จตามทฤษฎีในเรื่องของการแบ่งเวลา การรักษาสมดุลสูตร 888 โดยสูตรนี้หมายความว่า 8 ชั่วโมงแรก ทำงานให้เต็มที่ โดยการทำงานเต็มที่ไม่ได้หมายความว่านั่งยาวนาน 8 ชั่วโมง แต่ต้องมีการพักผ่อนตามช่วงเวลา ในที่นี้หมายถึงให้ความสำคัญอย่างเต็มที่กับแปดชั่วโมงแรก

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

 8 ชั่วโมงที่สอง เมื่อเสร็จสิ้นจากการงานต้องให้เวลาดูแลตนเองและครอบครัว ใช้เวลากับตัวเอง ใช้เวลากับเพื่อนฝูง หรือถ้าอยู่กับครอบครัวใช้เวลากับครอบครัวทานข้าวด้วยกัน หรือทำกิจกรรมร่วมกัน และ 8 ชั่วโมงสุดที่เหลือ พักผ่อนให้เพียงพอ ไม่ว่าจะเป็นการพักผ่อนด้วยการนอนหลับ ออกกำลังกาย หรือผ่อนคลายใดๆ ขอให้อยู่ในโหมดในเรื่องของการพักผ่อนซึ่งก็เป็น อีกวิธีปรับสร้างสมดุล แต่อย่างไรก็ตามสิ่งสำคัญหากใช้วิธีการใดจะต้องให้ชัดเจน และให้ความสำคัญกับสิ่งนั้นจริงๆ  ตัดสินใจทำอย่างแน่วแน่ซึ่งก็จะเป็นอัตโนมัติเกิดสมดุลขึ้น  

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์t/sdcard/DCIM/100GOPRO/GOPR0547

  เมื่อเรารู้ว่าเราขาดสมดุลจากสัญญาณที่กล่าวมา หากไม่แก้ไข ความสมดุลก็จะไม่เกิดขึ้น จากที่กล่าววิธีที่สร้างสมดุลไม่ว่าจะเลือกวิธีไหน ควรเลือกวิธีที่มีแนวโน้มสำเร็จได้ นอกจากนี้องค์กรอาจต้องมีส่วนร่วมขับเคลื่อนเป็นหน่วยหนึ่งที่จะช่วยส่งเสริมเอื้อให้มีบรรยากาศผ่อนคลายหรือรักษาสมดุลให้คนในองค์กรมีความสุขซึ่งจะส่งผลต่อการทำงานและองค์กร”

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

ดร.นเรศ กล่าวอีกว่า ในเรื่องของความสมดุลคนที่จะตอบได้ก็คือตัวเราที่จะมองเห็น แต่ทั้งนี้บางคนมีความสุขกับการทำงาน การทำงานเยอะๆก็เป็นความสุข ซึ่งก็มีบุคคลในลักษณะนี้อยู่ แต่อย่างไรแล้วหากความสุขลดน้อยลง มีอาการทางร่างกายออฟฟิศซินโดรม หรือมีความห่อเหี่ยวจิตใจเกิดขึ้นคงต้องปรับแก้ หาวิธีการดูแลตนเอง ค้นหาจุดที่สมดุล

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

 แต่ถ้ามีความไม่แน่ใจอาจปรึกษากับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ปรึกษาแพทย์หรือพบกับนักจิตวิทยา อย่างเช่น หน่วยงานของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร เราให้บริการปรึกษาในเชิงจิตวิทยาทั้งในรูปแบบออนไลน์ และเข้าพบรับคำปรึกษา ให้บริการทั้งนักศึกษา บุคลากรและบุคคลทั่วไปเพื่อให้เข้าใจตนเองมากขึ้น อีกทั้งสายด่วนสุขภาพจิต 1323 กรมสุขภาพจิตซึ่งก็มีนักจิตวิทยาให้คำปรึกษา พูดคุย หรือภาควิชาจิตวิทยา มหาวิทยาลัยรามคำแหงก็เป็นอีกช่องทางช่วยเหลือ การสังเกตอารมณ์ สังเกตสิ่งที่เปลี่ยนแปลงไปให้ชัดเจน สังเกตสัญญาณต่างที่เกิดขึ้นทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจมีความสำคัญที่ไม่ควรละเลย ปรับแก้ไขสิ่งที่เป็นอุปสรรเพื่อให้เกิดการทำงานและการใช้ชีวิตที่สมดุล.

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์

พงษ์พรรณ บุญเลิศ

ปลดล็อกสร้างสมดุลชีวิตออกแบบความสุขที่ลงตัวเดลินิวส์