เนื้อความข้างต้นเป็นการระบุกับ “ทีมสกู๊ปเดลินิวส์” โดย นพ.ธนะพงศ์ จินวงษ์ ผู้จัดการ ศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.) และเลขาธิการ มูลนิธินโยบายถนนปลอดภัย

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

“สร้างถนนหนทาง” นั้น “มีประโยชน์”

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

แต่ “ก็ต้องใส่ใจป้องกันภัยที่อาจเกิด”

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

ทั้งนี้ หลายวันมานี้การสร้างถนนหนทางแบบยกระดับในบางย่านในไทย “ครึกโครมอีกกับอุบัติภัยที่เกิดขึ้น!!” ซึ่งก็เป็นย่านที่เคยเกิดเหตุทำนองนี้มาแล้วหลายครั้ง มีทั้ง “ร่วง!!-ถล่ม!!” สร้างความเสียหาทางทรัพย์สิน ร่างกาย ชีวิต ในแบบที่ถูกระบุเซ็งแซ่ว่าย่านนี้“เกิดซ้ำซาก!!”ซึ่งจากนี้ไปจะมีจะเกิดอีกมั้ย?? ก็รอดูกัน อย่างไรก็ตาม ถ้า เปรียบเทียบในภาพรวมระหว่างในประเทศที่พัฒนาแล้วกับในไทย ก็ดังเนื้อความข้างต้นที่ทางผู้จัดการ ศวปถ. สะท้อนกับ “ทีมสกู๊ปเดลินิวส์”

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

นพ.ธนะพงศ์ จินวงษ์

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

นพ.ธนะพงศ์ ยังระบุขยายความไว้ว่า การจะสร้างถนนในไทย การประมูลรับงานก่อสร้างนั้นที่เห็น ๆ กันคือมักจะเป็นบริษัทผู้รับเหมาเจ้าเดิม ๆ ได้ทำ และที่พบเจอด้วยก็คือเมื่อบริษัทใหญ่ได้สัมปทานแล้วก็มีการนำงานไปซอยแบ่งให้บริษัทรายย่อย ๆ ซึ่งตรงนี้ถามว่าต่างประเทศมีไหม? ก็มี ถ้าเป็นการก่อสร้างใหญ่ ๆ แต่สิ่งที่มักไม่ค่อยได้เห็นในเชิงสัญญาในไทย ขณะที่ในต่างประเทศมักจะมี คือ“ในต่างประเทศมีการพิจารณาความรับผิดชอบที่มีความรัดกุม”มากกว่าประเทศไทย

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

“ในประเทศไทยนั้น เวลาเกิดเหตุขึ้นมาก็มักไม่ชัดเจนว่าเป็นความรับผิดชอบของใคร รวมถึงยังมีข้อจำกัดในการที่จะโยงไปที่ผู้รับสัมปทานหลัก หากเป็นของต่างประเทศจะมีการระบุเรื่องของความรับผิดชอบไว้ชัดเจน คือ จำเลยที่ 1 คือผู้รับเหมา ผู้ก่อสร้างหน้างาน จำเลยที่ 2 จะโยงมาที่เจ้าหน้าที่รัฐ ที่มีหน้าที่ต้องเข้าควบคุมดูแลกำกับ”

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

ทางผู้จัดการ ศวปถ. สะท้อน “ช่องโหว่ในไทย” เรื่องความรับผิดชอบ พร้อมสะท้อนต่อไปว่า “อีกเรื่องคือระบบประกันภัย” โดยประกันภัยนั้น ต่างประเทศที่พัฒนาแล้วจะมีวงเงินค่อนข้างสูง ทำให้เขาจะมีความเข้มงวดเรื่องความปลอดภัยมาก อย่างประเทศแถบยุโรป การก่อสร้างถนน หรือเขตการทำงานก่อสร้าง เรทการเป็นเหตุให้เสียชีวิตก็หลัก 10 ล้านบาทขึ้นไป ส่วนในไทย ไซต์งานก่อสร้างมี พ.ร.บ.ภาคบังคับ กรณีเสียชีวิตชดเชยประมาณ 5 แสนบาท ถือว่าเป็นเรทที่ไม่สูง

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

และ “ระบบประกันภัยในไทยถูกใช้ให้มารับภาระของฝั่งผู้กระทำความผิด ซึ่งหากผู้กระทำผิดต้องแบกรับภาระเพิ่มขึ้น ต้องมีความรับผิดชอบเพิ่มขึ้น ก็อาจจะมุ่งเน้นกับความระมัดระวังมากขึ้น” ทางนพ.ธนะพงศ์ กล่าว และระบุถึงกรณี “ก่อสร้างถนนก่อภัย” อีกว่า “จุดอ่อนจุดใหญ่ของประเทศไทย” ก็คือระบบการโยงความรับผิดชอบยังไม่ดี “มีเหตุเกิดซ้ำ ๆ จะโยงไปถึงจำเลยที่ 1 ตัวผู้รับเหมาหลัก ก็แทบจะไม่ได้ ไม่ต้องพูดถึงหน่วยงานที่ต้องกำกับดูแล ที่แน่นอนว่ายังไปไม่ถึง เมื่อในแง่การโยงความรับผิดชอบไปไม่ถึง โอกาสจะเปลี่ยนแปลงเชิงระบบก็ค่อนข้างน้อย”

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

ผู้จัดการ ศวปถ. ยังระบุว่า นอกจากจะมีระบบความรับผิดชอบที่ชัดเจน ต่างประเทศยังมีอีกระบบซึ่งสำคัญมาก ๆ คือ “ระบบการสอบสวน และวิเคราะห์หาสาเหตุ” ซึ่งจะมุ่งเน้นทั้งเรื่อง “คน” และ “ระบบกำกับ” เช่น ในคู่มือเซฟตี้ มาตรฐานการก่อสร้าง ระบุชัดว่าขั้นตอนต้องเป็น 1 2 3 4 5 ระบบสอบสวนก็ต้องวิเคราะห์ให้ได้ว่ามีการปฏิบัติตามหรือไม่? และ คีย์สำคัญอีกอย่างของระบบสอบสวนคือ “ต้องมีความเป็นอิสระ และมีความเชี่ยวชาญ” ผู้ตรวจสอบต้องเป็นอิสระ ไม่ใช่คนในองค์กรหน่วยงานที่มีความเกี่ยวข้อง ส่วนตำรวจพนักงานสอบสวน ก็สอบได้ แต่อาจไม่พอ เพราะอาจไม่มีความรู้โดยตรง

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

การสอบสวนอุบัติเหตุจากการก่อสร้างถนน ต่างประเทศจะซีเรียสมาก ต้องเป็นหน่วยงานอิสระ ต้องมีความรู้มีความเชี่ยวชาญ เพราะจะรู้ว่าปัญหาอยู่ตรงไหน หรือจะรู้ว่าบริษัทเทรนพนักงาน กำกับพนักงาน มีมาตรฐานหรือไม่ นี่เป็นเรื่องความเชี่ยวชาญ และเมื่อมีความเป็นอิสระก็สามารถจะทำบทสรุปได้แบบตรงไปตรงมา เพื่อนำไปเป็นหลักฐานในการดำเนินคดี

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

“ทั้งหมดที่ว่ามา จะเห็นว่าระบบกำกับดูแล ระบบสอบสวน ก็จะโยงสู่เรื่องความรับผิดชอบ ซึ่งตรงนี้ในเชิงระบบในประเทศไทยยังต่างจากหลาย ๆ ประเทศ เราขาดการสอบสวนที่เชี่ยวชาญและเป็นอิสระ และไม่สามารถโยงความรับผิดชอบไปสู่ทั้งระดับผู้รับเหมา และระดับหน่วยงานคุมงาน” ทาง นพ.ธนะพงศ์ จินวงษ์ ระบุโยงถึงไทย

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

พร้อมทั้งระบุถึง “เบื้องลึกสร้างถนนก่อภัยที่ไทยต้องแก้ไข” ผ่าน “ทีมสกู๊ปเดลินิวส์” มาว่า ประเทศไทยต้องปลดล็อก 2 เรื่อง คือ ความรับผิดชอบ กับความมีอิสระในการตรวจสอบ และที่สำคัญและจำเป็นที่สุดคือต้องทำให้ระบบกำกับดูแลเข้มแข็ง ต้องยกระดับเชิงระบบ ซึ่งมาตรฐานการจัดการก่อสร้างอาจเหมือนต่างประเทศ แต่ก็อยู่ที่การกำกับ ที่ก็ต้องเข้มแข็ง รวมถึง ต้องไม่มีการกินหัวคิวจนเกิดการลดต้นทุนด้านเซฟตี้ ที่ก็จะเป็นการกำกับป้องกันเหตุแต่ต้นทาง

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

ทั้งนี้ ผู้จัดการ ศวปถ. ยังระบุด้วยว่า คิดง่าย ๆ มี “อุบัติเหตุจากการก่อสร้างถนน” เกิดหลายร้อยครั้ง มีคนเสียชีวิตเป็นหลักร้อยคน จริง ๆ ถ้ามีการสอบสวนวิเคราะห์ที่ดีตั้งแต่ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 ก็จะรู้แล้วว่าสาเหตุเกิดจากอะไร และแก้ไข

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

“การมีระบบสอบสวนที่ดีก็จะเป็นคำตอบที่จะทำให้ไม่เกิดเหตุซ้ำอีก ในต่างประเทศไม่ใช่ว่าไม่เคยเกิดเหตุ เขาก็เคยเกิด เพียงแต่ของเขาเกิดแค่ครั้งแรกก็ต้องสอบสวนวิเคราะห์หาสาเหตุให้ได้ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดเหตุซ้ำ

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

ไม่ปล่อยให้เกิดเหตุเป็นร้อย ๆ ครั้ง!!”.

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์

ทีมสกู๊ปเดลินิวส์

เบื้องลึกคืออะไรสร้างถนนก่อภัยไฉนไทยซ้ำซากเดลินิวส์