อุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ของไทยนับเป็นรากฐานสำคัญของภาคการก่อสร้าง โดยมีบทบาทในการขับเคลื่อนโครงสร้างพื้นฐานและการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ ความต้องการใช้ปูนซีเมนต์ที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่องส่งผลให้ประเทศไทยมีการผลิตปูนซีเมนต์เพื่อรองรับความต้องการภายในประเทศเป็นหลัก ลดความเสี่ยงจากการขาดแคลนวัตถุดิบและการหยุดชะงักของกระบวนการผลิต กระบวนการผลิตปูนซีเมนต์ครอบคลุมตั้งแต่การจัดหาวัตถุดิบ การผลิตปูนเม็ด การบด และการจัดจำหน่าย

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

ปัจจุบันตลาดปูนซีเมนต์ของไทยมีลักษณะการแข่งขันที่ผู้เล่นรายใหญ่ครองส่วนแบ่งตลาดสูง โดยบริษัท ปูนซีเมนต์ไทย จำกัด (มหาชน), บริษัท ปูนซีเมนต์นครหลวง จำกัด (มหาชน) และบริษัท ทีพีไอ โพลีน จำกัด (มหาชน) มีสัดส่วนกำลังการผลิตรวมกันมากกว่า 85% ของกำลังการผลิตทั้งหมด ซึ่งอยู่ที่ประมาณ 66 ล้านตันต่อปี โดยปูนซีเมนต์ส่วนใหญ่ถูกนำไปใช้ในประเทศราว 75% ขณะที่อีก 25% ถูกส่งออกไปยังประเทศเพื่อนบ้าน เช่น บังกลาเทศ ออสเตรเลีย เมียนมา กัมพูชา และ สปป.ลาว นอกจากนี้ ผู้ผลิตไทยยังขยายฐานการผลิตไปยังต่างประเทศเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

‘วรรณโกมล สุภาชาติ’ นักวิเคราะห์ ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจ ธนาคารไทยพาณิชย์ (SCB EIC) ได้วิเคราะห์แนวโน้มการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลกส่งผลให้อุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ต้องปรับตัว โดยผู้ผลิตปูนซีเมนต์ไทยให้ความสำคัญกับการผลิตปูนซีเมนต์ ประเภทโลว์ คาร์บอน หรือปูนคาร์บอนต่ำ ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่ช่วยลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากกระบวนการผลิต ในช่วง 9 เดือนของปี 2567 สัดส่วนการผลิตปูนซีเมนต์ประเภทนี้เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญจาก 60-65% เป็น 80% สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของอุตสาหกรรมในการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและตอบสนองต่อความต้องการของตลาดที่เปลี่ยนแปลงไป

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

แง่มุมที่น่าสนใจ คือ ผู้ผลิตปูนซีเมนต์ไทยหันมาให้ความสำคัญกับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เน้นไปที่การลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากกระบวนการผลิตผ่านการผลิตปูนซีเมนต์ประเภทโลว์ คาร์บอน และการนำวัสดุเหลือใช้มาใช้ประโยชน์ ทั้งยังมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าเพิ่ม เช่น ปูนซีเมนต์สำเร็จรูป เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดที่หลากหลายมากขึ้น ซึ่งการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม จะช่วยเพิ่มศักยภาพการแข่งขันให้แก่ผู้ผลิตปูนซีเมนต์ไทย

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

และเพื่อเป็นการขยายฐานลูกค้า ผู้ผลิตปูนซีเมนต์จึงได้ปรับกลยุทธ์การตลาด โดยมุ่งเน้นทั้งกลุ่มลูกค้าธุรกิจเช่น ผู้รับเหมาก่อสร้าง และกลุ่มผู้บริโภคโดยตรง ผ่านช่องทางการขายที่หลากหลาย อาทิ ร้านค้าปลีกออนไลน์ และการจำหน่ายให้กับโครงการภาครัฐที่ให้ความสำคัญกับการจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แม้ว่ารายได้จากการขายของอุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ในช่วง 9 เดือน ของปี 2567 จะลดลง ทว่าผลประกอบการโดยรวมยังคงแข็งแกร่ง เนื่องจากต้นทุนการผลิตที่ลดลง โดยเฉพาะต้นทุนถ่านหิน และการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตผ่านการใช้พลังงานหมุนเวียน

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

ปีนี้อุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ของไทยมีแนวโน้มเติบโตเล็กน้อย คาดการณ์ว่า ปริมาณการใช้ปูนซีเมนต์ภายในประเทศจะเพิ่มขึ้น 2.7% เมื่อเทียบกับปี 2567 สู่ระดับ 29.4 ล้านตัน ซึ่งเป็นผลมาจากการฟื้นตัวของภาคการก่อสร้าง โดยเฉพาะโครงการขนาดใหญ่ของภาครัฐและเอกชน อาทิ โครงการรถไฟความเร็วสูง และโครงการอสังหาริมทรัพย์ต่างๆ อย่างไรก็ตาม การส่งออกปูนซีเมนต์กลับมีแนวโน้มหดตัวต่อเนื่อง 7% เนื่องจากปัจจัยแข่งขันในตลาดต่างประเทศที่รุนแรงขึ้น และภาวะเศรษฐกิจโลกที่ยังคงผันผวน

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

ในส่วนของราคาปูนซีเมนต์พอร์ตแลนด์ในประเทศยังมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยในเดือนกันยายน 2567 มีราคาเฉลี่ยอยู่ที่ 1,580 บาทต่อตัน ลดลง 26.9% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ซึ่งเป็นผลมาจากการแข่งขันที่รุนแรงในตลาด และต้นทุนการผลิตที่ลดลง โดยคาดว่าในปี 2568 ราคาปูนซีเมนต์จะลดลงอีกประมาณ 2.9% สู่ระดับ 1,900 บาทต่อตัน

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

นอกจากนี้ อุตสาหกรรมปูนซีเมนต์ไทยยังคาดการณ์ว่า ในปี 2568 การผลิตปูนซีเมนต์จะขยายตัว 2.2%เมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา สอดคล้องกับการฟื้นตัวของภาคอสังหาริมทรัพย์และโครงสร้างพื้นฐาน โดยคาดว่าอัตราการใช้กำลังการผลิตจะยังคงอยู่ที่ระดับ 60% โดยในช่วงปี 2563-2567 อุตสาหกรรมนี้เผชิญกับความท้าทายจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจโลกและการระบาดใหญ่ของโควิด – 19 ส่งผลให้ปริมาณการผลิตปูนซีเมนต์หดตัวเฉลี่ย 5.1% ต่อปี เนื่องจากอุปสงค์ทั้งในประเทศและต่างประเทศลดลงอย่างมีนัยสำคัญ

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

สำหรับปีนี้ การลงทุนโครงสร้างพื้นฐานของภาครัฐและการฟื้นตัวของภาคอสังหาริมทรัพย์ภาคเอกชน จะเป็นปัจจัยสำคัญที่หนุนให้ความต้องการใช้ปูนซีเมนต์เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ปริมาณการผลิตขยายตัวเป็น 31.7 ล้านตัน โดยอุตสาหกรรมจะยังคงบริหารจัดการระดับสินค้าคงคลังให้ใกล้เคียงกับระดับในปัจจุบัน และแนวโน้มในอนาคตคาดการณ์ว่า ความต้องการปูนซีเมนต์ประเภทโลว์ คาร์บอน จะเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง ได้รับแรงหนุนจากนโยบายภาครัฐที่ส่งเสริมการก่อสร้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และความตระหนักของผู้บริโภคที่หันมาให้ความสำคัญกับผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืนมากขึ้น การปรับตัวของผู้ผลิตปูนซีเมนต์ไทยสู่ความยั่งยืนและการขยายฐานลูกค้าอย่างต่อเนื่อง จะช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดโลกได้ในระยะยาว

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์

ปูนคาร์บอนต่ำจุดแข็งเอกชนไทยที่โลกต้องการเดลินิวส์